ГИДРОМОРФТУУ ТОПУРАК: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
vol2_>KadyrM
No edit summary
No edit summary
 
(3 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 сап: 1 сап:
'''ГИДРОМОРФТУУ ТОПУРАК ''' (''гидро''... ж-а гр. мorphе – форма, түзүлүш), туруктуу ашыкча нымдалуунун натыйжасында калыптанат. Микрорельефте узак убакыт суунун токтоп турушунан же жер астындагы суунун деӊгээли 3 ''м'' тереӊдикке жетпеген учурда пайда болот, мис., саз топурактары. Г. т-тын негизги өзгөчөлүгү – профилинин түзүлүшүнө глей же чым көӊдүн жыйналышы. Топурактын үстүнкү бетиндеги өсүмдүк калдыктары ашыкча нымдуулуктун натыйжасында өтө жай гуминделет ж-а минералдашат, натыйжада чым көӊ пайда болот. Ашыкча нымдалуу өсүмдүк курамына, алардын калдыктарынын ажыроосуна ж-а мүнөзүнө таасир этет. Анаэробдук шартта окистенүү процесси жай жүрүп, орг. заттар аягына чейин минералдашпайт. Глей – узак, ашыкча нымдалууда калыптанган, орт. тыгыздыктагы боз чопо теги. Мындай жерди мелиорациялап ж-а шорунан арылтып, сазды кургаткандан кийин пайдаланса болот. Г. т. Кырг-ндын аймагында Чүй, Талас, Ош обл-нын өрөөндөрүндө көп кездешет.
'''ГИДРОМОРФТУУ ТОПУРАК ''' (''гидро''... ж-а гр. мorphе – форма, түзүлүш), туруктуу ашыкча нымдалуунун натыйжасында калыптанган топурак. Микрорельефте узак убакыт суунун токтоп турушунан же жер астындагы суунун деӊгээли 3 ''м'' тереӊдикке жетпеген учурда пайда болот, мисалы, саз топурактары. Гидорморфтуу топурактын негизги өзгөчөлүгү – профилинин түзүлүшүнө глей же чым көӊдүн жыйналышы. Топурактын үстүнкү бетиндеги өсүмдүк калдыктары ашыкча нымдуулуктун натыйжасында өтө жай гуминделет ж-а минералдашат, натыйжада чым көӊ пайда болот. Ашыкча нымдалуу өсүмдүк курамына, алардын калдыктарынын ажыроосуна ж-а мүнөзүнө таасир этет. Анаэробдук шартта окистенүү процесси жай жүрүп, органикалык заттар аягына чейин минералдашпайт. Глей – узак, ашыкча нымдалууда калыптанган, орточо тыгыздыктагы боз чопо теги. Мындай жерди мелиорациялап ж-а шорунан арылтып, сазды кургаткандан кийин пайдаланса болот. Гидорморфтуу топурак Кыргызстандын аймагында Чүй, Талас, Ош облустарынын өрөөндөрүндө көп кездешет.
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

05:03, 24 Январь (Үчтүн айы) 2025 -га соңку нускасы

ГИДРОМОРФТУУ ТОПУРАК (гидро... ж-а гр. мorphе – форма, түзүлүш), туруктуу ашыкча нымдалуунун натыйжасында калыптанган топурак. Микрорельефте узак убакыт суунун токтоп турушунан же жер астындагы суунун деӊгээли 3 м тереӊдикке жетпеген учурда пайда болот, мисалы, саз топурактары. Гидорморфтуу топурактын негизги өзгөчөлүгү – профилинин түзүлүшүнө глей же чым көӊдүн жыйналышы. Топурактын үстүнкү бетиндеги өсүмдүк калдыктары ашыкча нымдуулуктун натыйжасында өтө жай гуминделет ж-а минералдашат, натыйжада чым көӊ пайда болот. Ашыкча нымдалуу өсүмдүк курамына, алардын калдыктарынын ажыроосуна ж-а мүнөзүнө таасир этет. Анаэробдук шартта окистенүү процесси жай жүрүп, органикалык заттар аягына чейин минералдашпайт. Глей – узак, ашыкча нымдалууда калыптанган, орточо тыгыздыктагы боз чопо теги. Мындай жерди мелиорациялап ж-а шорунан арылтып, сазды кургаткандан кийин пайдаланса болот. Гидорморфтуу топурак Кыргызстандын аймагында Чүй, Талас, Ош облустарынын өрөөндөрүндө көп кездешет.