ГАНДИ Мохандас Карамчанд: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
vol2_>KadyrM
No edit summary
 
No edit summary
 
(3 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 сап: 1 сап:
'''ГА́НДИ ''' Мохандас Карамчанд (2. 10. 1869, Индия, Порбандар – 30. 1. 1948, Индия, Дели) – индиялык саясий ж-а мамл. ишмер; Индиянын улуттук-боштондук кыймылын баштагандардын бири, ''гандизм''
'''ГАНДИ&#769;НДИ ''' '''Мохандас Карамчанд''' (2. 10. 1869, Индия, Порбандар – 30. 1. 1948, Индия, Дели) – индиялык саясий жана мамлекеттик ишмер; Индиянын улуттук-боштондук кыймылын баштагандардын бири, ''гандизм''<br/>
<br/>
[[File:ГАНДИ 258.png | thumb | none|300x300px]]
[[File:ГАНДИ 258.png | thumb | none]]
идеологиясын негиздөөчүсү. 1887–1891-жылдары Англияда юридикалык билим алып, 1893-жылга чейин Бомбейде адвокат болуп иштейт. 1893–1914-жылдары Түштүк Африкадагы Гуджарат (Индия) соода фирмасында юрист-консульт болуп жүргөн мезгилде расалык дискриминацияга жана кодулоого каршы индиялыктардын күрөшүн жетектеген. Күч колдонбой каршылык көрсөтүү тактикасын (сатьяграханы) иштеп чыккан. 1915-жылы январда Индияга келип, Индиянын Улуттук конгресс (ИУК) партиясы менен байланышат да, көп узабай анын идеялык башчысы болот. Гандинин жетекчилиги менен Индия улуттук конгресси эл ичинде барктуу антиимпериалисттик уюмга айланат. Ганди Индиянын улуттук боштондугу, өзүнчөлүгү үчүн күрөшкө бүт өмүрүн жумшаган. «Бөлүп алып, башкара бер» деген империялык саясаттын ар кандай көрүнүштөрүнө, индус жана мусулман жаӊжалдарына, касталардын сакталып калышына чечкиндүү каршы чыккан; өлкөдө диний негиздеги чыр-чатактардын чыгышына жол бербөөгө көп күч жумшаган; англиялык колониячыларга каршы тынч демонстрациялар өткөрүү, чет өлкөлүк товарларга бойкот жарыялоо, салык төлөөдөн баш тартуу сыяктуу күрөш чаралары менен элди улуттук-боштондук кыймылга тарткан. Нечен жолу камакка алынып, түрмөдө олтурган (1922–1924, 1930–1931, 1942–1944). Г. Рабиндранат ''Тагор'' тарабынан Махатма – «руху улуу» деп аталган. Ал көптөгөн индиялык саясатчылар менен Индия улуттук конгрессинин лидерлери үчүн рухий устат – гуруга айланган. Ганди 1948-жылы 30-январда индиялык шовинисттик уюмдун мүчөсү колдуу болуп өлгөн.  
идеологиясын негиздөөчүсү. 1887–91-ж. Англияда юрид. билим алып, 1893-ж. чейин Бомбейде адвокат болуп иштейт. 1893–1914-ж. Түш. Африкадагы Гуджарат (Индия) соода фирмасында юрист-консульт болуп жүргөн мезгилде расалык дискриминацияга ж-а кодулоого каршы индиялыктардын күрөшүн жетектеген. Күч колдонбой каршылык көрсөтүү тактикасын (сатьяграханы) иштеп чыккан. 1915-ж. январда Индияга келип, Индиянын Улуттук конгресс (ИУК) партиясы м-н байланышат да, көп узабай анын идеялык башчысы болот. Г-нин жетекчилиги м-н ИУК эл ичинде барктуу антиимпериалисттик уюмга айланат. Г. Индиянын улуттук боштондугу, өзүнчөлүгү үчүн күрөшкө бүт өмүрүн жумшаган. «Бөлүп алып, башкара бер» деген империялык саясаттын ар кандай көрүнүштөрүнө, индус ж-а мусулман жаӊжалдарына, касталардын сакталып калышына чечкиндүү каршы чыккан; өлкөдө диний негиздеги чыр-чатактардын чыгышына жол бербөөгө көп күч жумшаган; англ. колониячыларга каршы тынч демонстрациялар өткөрүү, чет өлкөлүк товарларга бойкот жарыялоо, салык төлөөдөн баш тартуу сыяктуу күрөш чаралары м-н элди улуттук-боштондук кыймылга тарткан. Нечен жолу камакка алынып, түрмөдө олтурган (1922–24, 1930–31, 1942–44). Г. Рабиндранат ''Тагор'' тарабынан Махатма – «руху улуу» деп аталган. Ал көптөгөн индиялык саясатчылар м-н ИУКтун лидерлери үчүн рухий устат – гуруга айланган. Г. 1948-ж. 30-январда индиялык шовинисттик уюмдун мүчөсү колдуу болуп өлгөн.  
 
<br/>Чыг.: Моя жизнь/Пер. с англ. М., 1959.
<br />Чыг.: Моя жизнь/Пер. с англ. М., 1959.<br />Ад.: ''Комаров Э. Н., Литман А. Д.'' Мировозрение Мохандаса Карамчанда Ганди. М., 1969.
<br/>Ад.: ''Комаров Э. Н., Литман А. Д.'' Мировозрение Мохандаса Карамчанда Ганди. М., 1969.
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

11:45, 15 Август (Баш оона) 2024 -га соңку нускасы

ГАНДИ́НДИ Мохандас Карамчанд (2. 10. 1869, Индия, Порбандар – 30. 1. 1948, Индия, Дели) – индиялык саясий жана мамлекеттик ишмер; Индиянын улуттук-боштондук кыймылын баштагандардын бири, гандизм

идеологиясын негиздөөчүсү. 1887–1891-жылдары Англияда юридикалык билим алып, 1893-жылга чейин Бомбейде адвокат болуп иштейт. 1893–1914-жылдары Түштүк Африкадагы Гуджарат (Индия) соода фирмасында юрист-консульт болуп жүргөн мезгилде расалык дискриминацияга жана кодулоого каршы индиялыктардын күрөшүн жетектеген. Күч колдонбой каршылык көрсөтүү тактикасын (сатьяграханы) иштеп чыккан. 1915-жылы январда Индияга келип, Индиянын Улуттук конгресс (ИУК) партиясы менен байланышат да, көп узабай анын идеялык башчысы болот. Гандинин жетекчилиги менен Индия улуттук конгресси эл ичинде барктуу антиимпериалисттик уюмга айланат. Ганди Индиянын улуттук боштондугу, өзүнчөлүгү үчүн күрөшкө бүт өмүрүн жумшаган. «Бөлүп алып, башкара бер» деген империялык саясаттын ар кандай көрүнүштөрүнө, индус жана мусулман жаӊжалдарына, касталардын сакталып калышына чечкиндүү каршы чыккан; өлкөдө диний негиздеги чыр-чатактардын чыгышына жол бербөөгө көп күч жумшаган; англиялык колониячыларга каршы тынч демонстрациялар өткөрүү, чет өлкөлүк товарларга бойкот жарыялоо, салык төлөөдөн баш тартуу сыяктуу күрөш чаралары менен элди улуттук-боштондук кыймылга тарткан. Нечен жолу камакка алынып, түрмөдө олтурган (1922–1924, 1930–1931, 1942–1944). Г. Рабиндранат Тагор тарабынан Махатма – «руху улуу» деп аталган. Ал көптөгөн индиялык саясатчылар менен Индия улуттук конгрессинин лидерлери үчүн рухий устат – гуруга айланган. Ганди 1948-жылы 30-январда индиялык шовинисттик уюмдун мүчөсү колдуу болуп өлгөн.


Чыг.: Моя жизнь/Пер. с англ. М., 1959.
Ад.: Комаров Э. Н., Литман А. Д. Мировозрение Мохандаса Карамчанда Ганди. М., 1969.