ГЕЛЬМИНТОЗООНОЗДОР: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
vol2_>KadyrM
No edit summary
 
No edit summary
 
(3 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 сап: 1 сап:
'''ГЕЛЬМИНТОЗООНОЗДОР (''' гр. hеlmins, hеlminthos – курт ж-а zоon – жаныбар, njsos – оору) – малдын ''гельминтоздор'' тобуна кирүүчү ылаӊдар тобу. Адамга да жугат. «Г.» терминин 1929-ж. К. И. ''Скрябин'' м-н Р. С. Щульц киргизген. Биоген. адаптациянын негизинде облигаттык ж-а факультативдик болуп бөлүнөт. Облигаттык ''гельминттер'' киши ж-а жаныбарлардын кээ бир түрлөрү (сүт эмүүчүлөр, балыктар ж.б.) м-н байланышта болуп, ар кандай жол м-н (тамак-аш, жем-чөп, суу ж. б. аркылуу) ооруга чалдыктырат. Мис., киши – дифиллоботриоз козгогучунун акыркы, ''эхинококкоз'' м-н альвеококкоздун аралык, тениоз м-н трихинеллёздо аралык ж-а акыркы ээси. Кээ бир Г-дун козгогучтары (тениоз ж. б.) кишиден жаныбарга (антропозоогельминтоздор), тескерисинче жаныбардан кишиге (трихинеллёз ж. б.) жугушунда (зооантропогельминтоздор) экол. факторлордун ролу чоӊ. Г-дун бир тобу кишинин денесинде көбөйөт, бирок өнүгүү цикли аягына чыкпайт, көпчүлүк учурда алар ар кайсы ткандарда орун алып, оор патол. өзгөрүүлөргө дуушарлантат (чочконун аскаридасы, токсокарлар ж. б.). Факультативдик Г. адамга жукса оору козгойт, эгерде жукпаса, өз алдынча өсүп, өөрчүп, көбөйүүгө жөндөмдүү.  
'''ГЕЛЬМИНТОЗООНОЗДОР (''' гр. hеlmins, hеlminthos – курт ж-а zоon – жаныбар, njsos – оору) – малдын ''гельминтоздор'' тобуна кирүүчү ылаӊдар тобу. Адамга да жугат. «Гельминтозооноздор» терминин 1929-жылы К. И. ''Скрябин''  
<br/>''Д. Раимбеков''.
 
м- н Р. С. Щульц киргизген. Биогендик адаптациянын негизинде облигаттык ж-а факультативдик болуп бөлүнөт. Облигаттык ''гельминттер'' киши ж-а жаныбарлардын кээ бир түрлөрү (сүт эмүүчүлөр, балыктар ж.б.) м-н байланышта болуп, ар кандай жол м-н (тамак-аш, жем-чөп, суу ж. б. аркылуу) ооруга чалдыктырат. Мисалы, киши – дифиллоботриоз козгогучунун акыркы, ''эхинококкоз'' м-н альвеококкоздун аралык, тениоз м-н трихинеллёздо аралык ж-а акыркы ээси. Кээ бир гельминтозооноздордун козгогучтары (тениоз ж. б.) кишиден жаныбарга (антропозоогельминтоздор), тескерисинче жаныбардан кишиге (трихинеллёз ж. б.) жугушунда (зооантропогельминтоздор) экологиялык факторлордун ролу чоӊ. Гельминтозооноздордун бир тобу кишинин денесинде көбөйөт, бирок өнүгүү цикли аягына чыкпайт, көпчүлүк учурда алар ар кайсы ткандарда орун алып, оор патологиялык өзгөрүүлөргө дуушарлантат (чочконун аскаридасы, токсокарлар ж. б.). Факультативдик гельминтозооноздор адамга жукса оору козгойт, эгерде жукпаса, өз алдынча өсүп, өөрчүп, көбөйүүгө жөндөмдүү. <br />''Д. Раимбеков''.
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

08:40, 20 Январь (Үчтүн айы) 2025 -га соңку нускасы

ГЕЛЬМИНТОЗООНОЗДОР ( гр. hеlmins, hеlminthos – курт ж-а zоon – жаныбар, njsos – оору) – малдын гельминтоздор тобуна кирүүчү ылаӊдар тобу. Адамга да жугат. «Гельминтозооноздор» терминин 1929-жылы К. И. Скрябин

м- н Р. С. Щульц киргизген. Биогендик адаптациянын негизинде облигаттык ж-а факультативдик болуп бөлүнөт. Облигаттык гельминттер киши ж-а жаныбарлардын кээ бир түрлөрү (сүт эмүүчүлөр, балыктар ж.б.) м-н байланышта болуп, ар кандай жол м-н (тамак-аш, жем-чөп, суу ж. б. аркылуу) ооруга чалдыктырат. Мисалы, киши – дифиллоботриоз козгогучунун акыркы, эхинококкоз м-н альвеококкоздун аралык, тениоз м-н трихинеллёздо аралык ж-а акыркы ээси. Кээ бир гельминтозооноздордун козгогучтары (тениоз ж. б.) кишиден жаныбарга (антропозоогельминтоздор), тескерисинче жаныбардан кишиге (трихинеллёз ж. б.) жугушунда (зооантропогельминтоздор) экологиялык факторлордун ролу чоӊ. Гельминтозооноздордун бир тобу кишинин денесинде көбөйөт, бирок өнүгүү цикли аягына чыкпайт, көпчүлүк учурда алар ар кайсы ткандарда орун алып, оор патологиялык өзгөрүүлөргө дуушарлантат (чочконун аскаридасы, токсокарлар ж. б.). Факультативдик гельминтозооноздор адамга жукса оору козгойт, эгерде жукпаса, өз алдынча өсүп, өөрчүп, көбөйүүгө жөндөмдүү.
Д. Раимбеков.