БАРОМЕТР: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
м (1 версия)
 
No edit summary
 
(2 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 сап: 1 сап:
'''БАРО́МЕТР ''' (гр. bаros – оордук, салмак, metre o – өлчөйм) – атм. басымды өлчөөчү курал. Иштөө принциби б-ча суюктуктуу Б., деформациялык Б., гипсотермометрлер болуп бөлүнөт. Практикада көбүнчө атм. басымды катыш идиштердеги суюктук мамычасынын салм. м-н теӊештирүү принцибине негизделген сымап Б-лери пайдаланылат. Ал 2 туташ ичке айнек түтүкчөдөн турган катыш идиш. Түтүктүн биринин уз. 90 ''см''ге жакын, жогору жагы туюк. Экинчиси кыска, учу ачык, бир аз кеӊейип кетет. Түтүктүн туюк жагынан абасыз бөлүк (вакуум) калтырылып, идишке сымап куюлат. Түтүктүн ачык жагындагы сымаптын бетине болгон атм. басымдын таасиринен ж-а анын өзгөрүшүнөн туюк түтүктөгү сымап мамычасы көтөрүлүп же төмөн түшүп турат. Атм. басымдын өлчөмү түтүктөгү сымап мамычасынын бийиктиги б-ча аныкталып, ''мм сым. мам.'' же ''мбар'' м-н туюнтулат. Катыш идиштердин формаларына карай сымап Б-лери чөйчөкчөлүү, сифондуу ж-а сифон-чөйчөкчөлүү болот (к. сүрөт).
'''БАРО&#769;МЕТР ''' (гр. bаros – оордук, салмак, metre o – өлчөйм) – атмосфералык басымды өлчөөчү курал. Иштөө принциби боюнча суюктуктуу барометр, деформациялык барометр, гипсотермометрлер болуп бөлүнөт. Практикада көбүнчө атмосфералык басымды катыш идиштердеги суюктук мамычасынын салмагы менен теӊештирүү принцибине негизделген сымап б                            арометрлери пайдаланылат. Ал 2 туташ ичке айнек түтүкчөдөн турган катыш идиш. Түтүктүн биринин узундугу 90 ''см''ге жакын, жогору жагы туюк. Экинчиси кыска, учу ачык, бир аз кеӊейип кетет. Түтүктүн туюк жагынан абасыз бөлүк (вакуум) калтырылып, идишке сымап куюлат. Түтүктүн ачык жагындагы сымаптын бетине болгон атмосфералык басымдын таасиринен жана анын өзгөрүшүнөн туюк түтүктөгү сымап мамычасы көтөрүлүп же төмөн түшүп турат. Атмосфералык басымдын өлчөмү түтүктөгү сымап мамычасынын бийиктиги боюнча аныкталып, ''мм сым. мам.'' же ''мбар'' менен туюнтулат. Катыш идиштердин формаларына карай сымап Барометрлери чөйчөкчөлүү, сифондуу жана сифон-чөйчөкчөлүү болот (к. сүрөт).<br/>
<br/>
[[File:БАРОМЕТР16.png | thumb | <center>1. Сымаптуу барометрдин түрлөрү: а – чөйчөкчөлүү;<br/>б – сифондуу; в – сифон-чөйчөкчөлүү. 2. Станциялык чөйчөкчөлүү барометр</center>]]
[[File:БАРОМЕТР16.png | thumb | <center>1. Сымаптуу барометрдин түрлөрү: а – чөйчөкчөлүү;
<br/>б – сифондуу; в – сифон-чөйчөкчөлүү. 2. Станциялык чөйчөкчөлүү барометр</center>]]
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

09:33, 25 Апрель (Чын куран) 2024 -га соңку нускасы

БАРО́МЕТР (гр. bаros – оордук, салмак, metre o – өлчөйм) – атмосфералык басымды өлчөөчү курал. Иштөө принциби боюнча суюктуктуу барометр, деформациялык барометр, гипсотермометрлер болуп бөлүнөт. Практикада көбүнчө атмосфералык басымды катыш идиштердеги суюктук мамычасынын салмагы менен теӊештирүү принцибине негизделген сымап б арометрлери пайдаланылат. Ал 2 туташ ичке айнек түтүкчөдөн турган катыш идиш. Түтүктүн биринин узундугу 90 смге жакын, жогору жагы туюк. Экинчиси кыска, учу ачык, бир аз кеӊейип кетет. Түтүктүн туюк жагынан абасыз бөлүк (вакуум) калтырылып, идишке сымап куюлат. Түтүктүн ачык жагындагы сымаптын бетине болгон атмосфералык басымдын таасиринен жана анын өзгөрүшүнөн туюк түтүктөгү сымап мамычасы көтөрүлүп же төмөн түшүп турат. Атмосфералык басымдын өлчөмү түтүктөгү сымап мамычасынын бийиктиги боюнча аныкталып, мм сым. мам. же мбар менен туюнтулат. Катыш идиштердин формаларына карай сымап Барометрлери чөйчөкчөлүү, сифондуу жана сифон-чөйчөкчөлүү болот (к. сүрөт).

1. Сымаптуу барометрдин түрлөрү: а – чөйчөкчөлүү;
б – сифондуу; в – сифон-чөйчөкчөлүү. 2. Станциялык чөйчөкчөлүү барометр