ГОЛЬМИЙ

ГО́ЛЬМИЙ (Holmium), Но – элементтердин мезгилдик системасынын III тобундагы хим. элемент. Катар н. 67, ат. м. 164,9303. Г-дин массалык саны ¹⁵⁰Но – ¹⁷⁰Но болгон 21 изотобу белгилүү. Алардын ичинен массалык саны ¹⁶⁵Но болгон бир гана изотобу жаратылыштан табылган. Г. жер кыртышында 1,7.10^–4 % массалык санда кездешет. 1879-ж. швед. химиги П. Клеве Г. оксиди (Но₂О₃) түрүндө тапкан. Ал – жумшак, күмүштөй ак металл; б. эрүү t 1461°С; кайноо t 2600°С; бирикмелеринде окистенүү даражасы +3. Абада окистенет, бөлмө темп-расында суу, HCl, HNO₃, Н₂SO₄ м-н реакцияга кирет, ысытканда Н₂, N₂, C, P м-н кошулат. Фториддерин же хлориддерин металлды ысытуу м-н калыбына келтирип алынат. Г. кошулмалары катализатор катары колдонулат. Fe, Co, Ni металлдарынын магниттик куймаларынын компоненти катары да керектелет.