ГЛИКОЛИЗ

ГЛИКО́ЛИЗ (гр. glykes – таттуу ж-а lesis – эрүү) – организмде глюкозадан кычкылтексиз (анаэробдук) шартта сүт к-тасын пайда кылуучу татаал ферменттик процесс. Анаэробдук шарттагы Г-ден бошонгон энергия АДФтен АТФти синтездөө үчүн пайдаланылат: С₆Н₁₂О₆-+2АДФ+2Н₃РО₄􀁯2СН₃СНОНСООН+2АТФ. Тирүү жандыктардын, өсүмдүктөрдүн ж-а көпчүлүк бактериялардын организминдеги энергияны камсыз кылат. Өсүмдүк, ачыткы ж-а бактерия клеткаларында өтүүчү сүт-кычкыл, май-кычкыл, спирттик ачуу процесстери Г-ге окшош. Көбүнчө адам ж-а айбанаттардын денесинде анаэробдук Г. булчуӊдар өтө иштегенде, клеткада кычкылтек жок же аз калганда жүрөт. Г. кычкылтексиз чөйрөдө энергия топтогондуктан, булчуӊ клеткалары, сперматозоиддер, өсүп жаткан (а. и. шишик) ткандар үчүн мааниси чоӊ.