БОЁКТОР (түстүү органикалык бирикмелер): нускалардын айырмасы
No edit summary |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
'''БОЁКТОР ''' – кездеме, тери, кагаз, пластмасса, резина жана башкаларды боёдо колдонулуучу түстүү органикалык бирикмелер. Боёктор байыркы заманда эле белгилүү болгон. Табигый боёктор көбүнчө өсүмдүктөрдөн (ализарин, индиго), кээде жаныбар организминен (пурпур) алынган. XIX кылымдын ортосунда сапаттуу синтездик боёктор көп чыгарылып, табигый боёктор кеӊири колдонулбай калды. Алардын сапаты молекулаларынын химиялык түзүлүшүнө байланыштуу. Химиялык түзүлүшү боюнча ''азобоёктор, нитробоёктор'', күкүрттүү боёк, индиго, антрахинон жана башка топторго бөлүнөт. Алифаттык жана алициклдүү катардагы боёкторго каротиноиддер кирет. Аларда көмүртек атомдорунун чынжырлары конъюгирлешкен кош байланыш системасында болот. Ароматтык боёкторго окси жана алкокси топтору бар чексиз кетондор, диарилметан туундулары, хинон, антрахинон жана башка тиешелүү болсо, гетероциклдүү боёктордо көбүнчө пиррол туундулары болот. Техникалык жактан материалдарды | '''БОЁКТОР ''' – кездеме, тери, кагаз, пластмасса, резина жана башкаларды боёдо колдонулуучу түстүү органикалык бирикмелер. Боёктор байыркы заманда эле белгилүү болгон. Табигый боёктор көбүнчө өсүмдүктөрдөн (ализарин, индиго), кээде жаныбар организминен (пурпур) алынган. XIX кылымдын ортосунда сапаттуу синтездик боёктор көп чыгарылып, табигый боёктор кеӊири колдонулбай калды. Алардын сапаты молекулаларынын химиялык түзүлүшүнө байланыштуу. Химиялык түзүлүшү боюнча ''азобоёктор, нитробоёктор'', күкүрттүү боёк, индиго, антрахинон жана башка топторго бөлүнөт. Алифаттык жана алициклдүү катардагы боёкторго каротиноиддер кирет. Аларда көмүртек атомдорунун чынжырлары конъюгирлешкен кош байланыш системасында болот. Ароматтык боёкторго окси жана алкокси топтору бар чексиз кетондор, диарилметан туундулары, хинон, антрахинон жана башка тиешелүү болсо, гетероциклдүү боёктордо көбүнчө пиррол туундулары болот. Техникалык жактан материалдарды боё жана аны колдонуу шартына жараша түздөн-түз боёчу, кислоталык, негиздик, булгаары, ацетат жибегин, синтездик булаларды боёчу пигменттер, лактар болуп бөлүнөт. Боёктор кино, сүрөт иштеринде, анализдик химияда, медицинада жана басмаканада колдонулат. <br/>''С. Адылов''. | ||
[[Файл:Image.png|left|thumb]] | [[Файл:Image.png|left|thumb]] | ||
[[Category: 2-том]] | [[Category: 2-том]] | ||
11:32, 8 Октябрь (Тогуздун айы) 2024 -га соңку нускасы
БОЁКТОР – кездеме, тери, кагаз, пластмасса, резина жана башкаларды боёдо колдонулуучу түстүү органикалык бирикмелер. Боёктор байыркы заманда эле белгилүү болгон. Табигый боёктор көбүнчө өсүмдүктөрдөн (ализарин, индиго), кээде жаныбар организминен (пурпур) алынган. XIX кылымдын ортосунда сапаттуу синтездик боёктор көп чыгарылып, табигый боёктор кеӊири колдонулбай калды. Алардын сапаты молекулаларынын химиялык түзүлүшүнө байланыштуу. Химиялык түзүлүшү боюнча азобоёктор, нитробоёктор, күкүрттүү боёк, индиго, антрахинон жана башка топторго бөлүнөт. Алифаттык жана алициклдүү катардагы боёкторго каротиноиддер кирет. Аларда көмүртек атомдорунун чынжырлары конъюгирлешкен кош байланыш системасында болот. Ароматтык боёкторго окси жана алкокси топтору бар чексиз кетондор, диарилметан туундулары, хинон, антрахинон жана башка тиешелүү болсо, гетероциклдүү боёктордо көбүнчө пиррол туундулары болот. Техникалык жактан материалдарды боё жана аны колдонуу шартына жараша түздөн-түз боёчу, кислоталык, негиздик, булгаары, ацетат жибегин, синтездик булаларды боёчу пигменттер, лактар болуп бөлүнөт. Боёктор кино, сүрөт иштеринде, анализдик химияда, медицинада жана басмаканада колдонулат.
С. Адылов.
