ГОМЕОМОРФИЗМ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
м (1 версия)
No edit summary
1 сап: 1 сап:
'''ГОМЕОМОРФИ́ЗМ ''' (''гомео''... ж-а гр. morph |􀉟 – форма) – негизги топологиялык түшүнүктөрдүн бири; мейкиндик ортосундагы өз ара бир маанилүү үзгүлтүксүз дал келүүчүлүк. Бул дал келүүчүлүктө аныкталуучу тескери чагылтуу да үзгүлтүксүз болот. Мындай чагылтуу г о м е о м о р ф т у у же т о п о л о г и я л ы к эквиваленттүүлүк деп аталат. Г. топологиялык мейкиндиктин ж-а үзгүлтүксүз чагылтуулар категориясында изоморфизм объектиси болот. Мис., 1 1 ( 􀀎 􀀠 ''􀉟􀉯 f 􀉯)'' функциясы сандык түз сызык R м-н (0, 1) интервалынын ортосунда ж-а ''тегерек'' туюк томпок көп бурчтукка гомеоморфтуу, ал эми ''сфера'' м-н ''тор'' бири бирине гомеоморфтуу эмес ж. б. «Г.» терминин француз математиги А. Пуанкаре (1895) киргизген, бирок «Г.» түшүнүгү немис математиктери Ф. Клейн (1872) м-н А. Мёбиуска (1863) мурда эле белгилүү болгон. Г-ге Д. ''Гильберт'', немис математиги Ф. Хаусдорф ж. б. да зор салым кошкон.
'''ГОМЕОМОРФИ́ЗМ ''' (''гомео''... ж-а гр. morph |􀉟 – форма) – негизги топологиялык түшүнүктөрдүн бири; мейкиндик ортосундагы өз ара бир маанилүү үзгүлтүксүз дал келүүчүлүк. Бул дал келүүчүлүктө аныкталуучу тескери чагылтуу да үзгүлтүксүз болот. Мындай чагылтуу г о м е о м о р ф т у у же т о п о л о г и я л ы к эквиваленттүүлүк деп аталат. Гомеоморфизм топологиялык мейкиндиктин ж-а үзгүлтүксүз чагылтуулар категориясында изоморфизм объектиси болот. Мисалы, 1 1 ( 􀀎 􀀠 ''􀉟􀉯 f 􀉯)'' функциясы сандык түз сызык R м-н (0, 1) интервалынын ортосунда ж-а ''тегерек'' туюк томпок көп бурчтукка гомеоморфтуу, ал эми ''сфера'' м-н ''тор'' бири бирине гомеоморфтуу эмес ж. б. «Гомеоморфизм» терминин француз математиги А. Пуанкаре (1895) киргизген, бирок «Гомеоморфизм» түшүнүгү немис математиктери Ф. Клейн (1872) м-н А. Мёбиуска (1863) мурда эле белгилүү болгон. Гомеоморфизмге Д. ''Гильберт'', немис математиги Ф. Хаусдорф ж. б. да зор салым кошкон.
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

10:20, 21 Октябрь (Тогуздун айы) 2024 -деги абалы

ГОМЕОМОРФИ́ЗМ (гомео... ж-а гр. morph |􀉟 – форма) – негизги топологиялык түшүнүктөрдүн бири; мейкиндик ортосундагы өз ара бир маанилүү үзгүлтүксүз дал келүүчүлүк. Бул дал келүүчүлүктө аныкталуучу тескери чагылтуу да үзгүлтүксүз болот. Мындай чагылтуу г о м е о м о р ф т у у же т о п о л о г и я л ы к эквиваленттүүлүк деп аталат. Гомеоморфизм топологиялык мейкиндиктин ж-а үзгүлтүксүз чагылтуулар категориясында изоморфизм объектиси болот. Мисалы, 1 1 ( 􀀎 􀀠 􀉟􀉯 f 􀉯) функциясы сандык түз сызык R м-н (0, 1) интервалынын ортосунда ж-а тегерек туюк томпок көп бурчтукка гомеоморфтуу, ал эми сфера м-н тор бири бирине гомеоморфтуу эмес ж. б. «Гомеоморфизм» терминин француз математиги А. Пуанкаре (1895) киргизген, бирок «Гомеоморфизм» түшүнүгү немис математиктери Ф. Клейн (1872) м-н А. Мёбиуска (1863) мурда эле белгилүү болгон. Гомеоморфизмге Д. Гильберт, немис математиги Ф. Хаусдорф ж. б. да зор салым кошкон.