БАРАБАРДЫК АКСИОМАЛАРЫ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
No edit summary
1 сап: 1 сап:
'''БАРАБАРДЫК АКСИОМАЛАРЫ – ''' математикалык далилдөөлөрдөгү барабардык катышынын колдонулушун тартиптөөчү аксиомалар. Бул аксиомалар барабардык катышынын рефлексивдүүлүгүн жана теӊди теӊи менен алмаштырууга боло тургандыгын аныктайт. Барабардык аксиомалары символдук түрдө төмөнкүчө жазылат: ''х=х, х=у􀀏􀀆 (y/􀀇)􀂟􀀆(х/􀀇), х=y􀂟t(y/􀀇)􀂟t(x''/􀀇), мында 􀀆􀀁– каалагандай формула, ''t'' – каралып жаткан<br/>тилдин каалагандай терми, ''х, у,'' 􀀇 – өзгөрмөлөр. Барабардык аксиомаларынын жардамы менен барабардык катышынын симметриялуулугу, транзиттүүлүгү далилденет. Ал үчүн 􀀆 нин ордуна биринчи учурда ''у''=􀀆, экинчи учурда 􀀇=z формуласын алуу керек. Эгер каралып жаткан тилдин формулалары ж-а термдери логикалык байламталардын жана супер позициялардын жардамы аркылуу атомардык формулалардан жана термдерден түзүлсө, анда келтирилген барабардык аксиомаларын, 􀀆 нин ж-а ''t'' нын ордуна атомардык формулалар жана термдер алынганда, алардын жеке учурунан бөлүп алса болот. Символдук түрдө:<br/>''х<sub>i</sub> = y<sub>i</sub> 􀀏 P (х''<sub>1</sub>, ...''х<sub>i, ...</sub>х<sub>n) 􀂟</sub>P (х''<sub>1</sub>, ...''у<sub>i, ...</sub>х<sub>n''),<br/>''х<sub>i</sub> = y<sub>i</sub> 􀂟 f (х''<sub>1</sub>, ...''х<sub>i, ...</sub>х<sub>n) 􀀃 </sub>f (х''<sub>1</sub>, ...''у<sub>i, ...</sub>х<sub>n''),<br/>мында ''P'' ж-а ''f – n''-орундуу предикаттык ж-а функционалдык символдорду түшүндүрөт.<br/>''А. А. Чекеев, С. С. Токсонбаев.''
'''БАРАБАРДЫК АКСИОМАЛАРЫ – ''' математикалык далилдөөлөрдөгү барабардык катышынын колдонулушун тартиптөөчү аксиомалар. Бул аксиомалар барабардык катышынын рефлексивдүүлүгүн жана теӊди теӊи менен алмаштырууга боло тургандыгын аныктайт. Барабардык аксиомалары символдук түрдө төмөнкүчө жазылат: ''х=х, х=у􀀏􀀆 (y/􀀇)􀂟􀀆(х/􀀇), х=y􀂟t(y/􀀇)􀂟t(x''/􀀇), мында 􀀆􀀁– каалагандай формула, ''t'' – каралып жаткан тилдин каалагандай терми, ''х, у,'' 􀀇 – өзгөрмөлөр. Барабардык аксиомаларынын жардамы менен барабардык катышынын симметриялуулугу, транзиттүүлүгү далилденет. Ал үчүн 􀀆 нин ордуна биринчи учурда ''у''=􀀆, экинчи учурда 􀀇=z формуласын алуу керек. Эгер каралып жаткан тилдин формулалары ж-а термдери логикалык байламталардын жана супер позициялардын жардамы аркылуу атомардык формулалардан жана термдерден түзүлсө, анда келтирилген барабардык аксиомаларын, 􀀆 нин ж-а ''t'' нын ордуна атомардык формулалар жана термдер алынганда, алардын жеке учурунан бөлүп алса болот. Символдук түрдө:<br/>''х<sub>i</sub> = y<sub>i</sub> 􀀏 P (х''<sub>1</sub>, ...''х<sub>i, ...</sub>х<sub>n) 􀂟</sub>P (х''<sub>1</sub>, ...''у<sub>i, ...</sub>х<sub>n''),<br/>''х<sub>i</sub> = y<sub>i</sub> 􀂟 f (х''<sub>1</sub>, ...''х<sub>i, ...</sub>х<sub>n) 􀀃 </sub>f (х''<sub>1</sub>, ...''у<sub>i, ...</sub>х<sub>n''),<br/>мында ''P'' ж-а ''f – n''-орундуу предикаттык ж-а функционалдык символдорду түшүндүрөт.<br/>''А. А. Чекеев, С. С. Токсонбаев.''
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

09:37, 26 Ноябрь (Жетинин айы) 2024 -деги абалы

БАРАБАРДЫК АКСИОМАЛАРЫ – математикалык далилдөөлөрдөгү барабардык катышынын колдонулушун тартиптөөчү аксиомалар. Бул аксиомалар барабардык катышынын рефлексивдүүлүгүн жана теӊди теӊи менен алмаштырууга боло тургандыгын аныктайт. Барабардык аксиомалары символдук түрдө төмөнкүчө жазылат: х=х, х=у􀀏􀀆 (y/􀀇)􀂟􀀆(х/􀀇), х=y􀂟t(y/􀀇)􀂟t(x/􀀇), мында 􀀆􀀁– каалагандай формула, t – каралып жаткан тилдин каалагандай терми, х, у, 􀀇 – өзгөрмөлөр. Барабардык аксиомаларынын жардамы менен барабардык катышынын симметриялуулугу, транзиттүүлүгү далилденет. Ал үчүн 􀀆 нин ордуна биринчи учурда у=􀀆, экинчи учурда 􀀇=z формуласын алуу керек. Эгер каралып жаткан тилдин формулалары ж-а термдери логикалык байламталардын жана супер позициялардын жардамы аркылуу атомардык формулалардан жана термдерден түзүлсө, анда келтирилген барабардык аксиомаларын, 􀀆 нин ж-а t нын ордуна атомардык формулалар жана термдер алынганда, алардын жеке учурунан бөлүп алса болот. Символдук түрдө:
хi = yi 􀀏 P (х1, ...хi, ...хn) 􀂟P (х1, ...уi, ...хn),
хi = yi 􀂟 f (х1, ...хi, ...хn) 􀀃 f (х1, ...уi, ...хn),
мында P ж-а f – n-орундуу предикаттык ж-а функционалдык символдорду түшүндүрөт.
А. А. Чекеев, С. С. Токсонбаев.