БИСМАРК: нускалардын айырмасы
No edit summary |
м (1 версия) |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
'''БИ́СМАРК ''' Отто Эдуард Леопольд фон Ш ё н х а у з е н (1. 4. 1815, Шенхаузен – 30.7.1898, | ''' БИ́СМАРК''' Отто Эдуард Леопольд фон Ш ё н х <font color='green'>а</font>у з е н (1.4.1815, Шенхаузен – 30.7.1898, Фри<font color='green'>д</font>рихсру) – германдык мамл. ишмер; Германия империясынын биринчи рейхканцлери (1871– 90). 1859–62-ж. Пруссиянын Россиядагы, Фра<font color='green'>н</font>циядагы элчиси. | ||
[[File:БИСМАРК16.png | thumb | none]] | |||
[[Category: 2-том]] | 1862-жылдан Пруссиянын м<font color='green'>и</font>нистр-президенти ж-а тышкы иштер министри, 1867-ж. Түн. Германдык С<font color='green'>о</font>юзду түзгөндөн кийин бундесканцлер болгон. Б. фра<font color='green'>н</font>ция-пруссия (1870–71) с<font color='green'>о</font>гуштарынан кийин Прусс<font color='green'>и</font>янын сунушу м-н Герман<font color='green'>и</font>яны бириктирүүнү толугу м-н ишке ашырып, Герман империясынын рейхскан<font color='green'>ц</font>лери кызматын аткарган. Б. Германияда борборлошту- | ||
рулган банк системасын ж-а жалпы акча би<font color='green'>р</font>дигин киргизген, мындан тышкары биртоп ба<font color='green'>ш</font>каруучулук жайындагы реформаларды ишке ашырган. Анын католик чиркөөсүнүн таасирин | |||
чектөөгө багытталган («культуркампф») иш-ч<font color='green'>а</font>ралары ийгиликсиз аяктаганына карабастан, | |||
өлкө б-ча мамл. кызматкерлер тарабынан көз<font color='green'>ө</font>мөлдөнгөн билим берүүнүн пруссиялык сист<font color='green'>е</font>масы киргизилген. Б. герман парламентинин (рейхстаг) укуктарын чектөөгө аракеттенген <font color='green'>ж</font>а «социалисттерге каршы өзгөчө мыйзам» ки<font color='green'>р</font>гизген. Социалдык камсыздоо системасынын т<font color='green'>а</font>рыхында биринчи жолу социалдык камсыздоо б-ча бир катар мыйзамдар кабыл алынган. Ты<font color='green'>ш</font>кы саясатта анын демилгеси м-н алгач «Үч и<font color='green'>м</font>ператордун союзу», кийин «''Үчтүк союзу''» ую<font color='green'>ш</font>турулган. Б-тын улуттук экономиканы чыӊд<font color='green'>о</font>ого багытталган саясатынын натыйжасында, Ге<font color='green'>р</font>манияда өнөржайы ж-а соода өнүгүп, о. эле чет жерлерде жаӊы колониялар каратылган. И<font color='green'>м</font>ператор Вильгельм I нин ордуна бийликке ке<font color='green'>л</font>ген Вильгельм II өз бийлиги үчүн Б-тан чоч<font color='green'>у</font>лап, 1890-ж. аны отставкага кетүүгө аргасыз кылган. | |||
[[Category: 2-том, бүтө элек]] | |||
02:42, 20 Январь (Үчтүн айы) 2025 -деги абалы
БИ́СМАРК Отто Эдуард Леопольд фон Ш ё н х ау з е н (1.4.1815, Шенхаузен – 30.7.1898, Фридрихсру) – германдык мамл. ишмер; Германия империясынын биринчи рейхканцлери (1871– 90). 1859–62-ж. Пруссиянын Россиядагы, Франциядагы элчиси.
1862-жылдан Пруссиянын министр-президенти ж-а тышкы иштер министри, 1867-ж. Түн. Германдык Союзду түзгөндөн кийин бундесканцлер болгон. Б. франция-пруссия (1870–71) согуштарынан кийин Пруссиянын сунушу м-н Германияны бириктирүүнү толугу м-н ишке ашырып, Герман империясынын рейхсканцлери кызматын аткарган. Б. Германияда борборлошту-
рулган банк системасын ж-а жалпы акча бирдигин киргизген, мындан тышкары биртоп башкаруучулук жайындагы реформаларды ишке ашырган. Анын католик чиркөөсүнүн таасирин чектөөгө багытталган («культуркампф») иш-чаралары ийгиликсиз аяктаганына карабастан, өлкө б-ча мамл. кызматкерлер тарабынан көзөмөлдөнгөн билим берүүнүн пруссиялык системасы киргизилген. Б. герман парламентинин (рейхстаг) укуктарын чектөөгө аракеттенген жа «социалисттерге каршы өзгөчө мыйзам» киргизген. Социалдык камсыздоо системасынын тарыхында биринчи жолу социалдык камсыздоо б-ча бир катар мыйзамдар кабыл алынган. Тышкы саясатта анын демилгеси м-н алгач «Үч императордун союзу», кийин «Үчтүк союзу» уюштурулган. Б-тын улуттук экономиканы чыӊдоого багытталган саясатынын натыйжасында, Германияда өнөржайы ж-а соода өнүгүп, о. эле чет жерлерде жаӊы колониялар каратылган. Император Вильгельм I нин ордуна бийликке келген Вильгельм II өз бийлиги үчүн Б-тан чочулап, 1890-ж. аны отставкага кетүүгө аргасыз кылган.