ВЛАДИМИР

ВЛАДИ́МИР – Россиядагы шаар, Владимир обл­нун адм. борбору. Калкы 310,5 миң (2005). Рос­сиядагы туризмдин ири борбору («Россиянын алтын айлампасы» маршрутунун негизги пунк­тарынын бири), облустун башкы өнөржай бор­бору. Чыгыш Европа түздүгүнүн борб. бөлүгүндө, Клязьма д-нын боюнда, Москвадан 190 км түн.- чыгышта жайгашкан. Темиржол бекети. Жол­дор тоому. Шаар 1108-ж. ченде чеп катары князь В. В. Мономах тарабынан негизделген. 1299– 1328-ж. орус митрополиттеринин резиденциясы. 12-кылымдан 14-кылымдын башына чейин Владимир улуу княздыгынын, 18-кылымдын аягынан В. губерния­сынын борбору. Совет өкмөтү 1917-ж. 25-ок­тябрда (7-ноябрда) орногон. В. арх-ралык эсте­ликтерге ж-а Владимир-Суздаль мектебинин жи­вопистерине бай: Успенье (1158–60, 1185–89-ж. кайрадан курулган), «Алтын Дарбаза» (1158– 64), Дмитрий соборлору, чикөөлөр ж. б. сактал­ган. 12-кылымдын 2-жарымында Владимир-Суздаль

Успенье собору (1158–60, 1185–89).

арх-ра мектеби калыптанган учурда таштан ири курулуштар курулган. Ак таштан курулган арх­ра эстеликтери Бүткүл дүйнөлүк мурастын тиз­месине кирген. Эстеликтер тургузулган. Ун-ттер, китепканалар (а. и. атайын азиздер үчүн), Вла­димир-Суздаль тарахый-архит. ж-а көркөм му­зей-коругу (1854), Столитовдордун үй-музейи, сүрөт гал., драма театр (2003-жылдан театр ком­плекси), куурчак театры (1969), филармония, Владимир-Суздаль Русунун хор музыкасынын борбору (1992), концерт залдары, планетарий, эстеликтер ж. б. арбын. Машина куруу (трак­тор ж-а электр моторлор з-ддору, «Точмаш»), автомобиль («Электр прибор» з-ду), хим. (хим., пленка материалдар), тамак-аш, тигүү ж-а три­котаж буюмдар ишканалары иштейт. В-ге жа­кын Боголюбов кыш. князь А. Ю. Боголюбов­дун резиденциясы бол гон.

Ад.: Дуброва А. В. Старый Владимир. Владимир, 1998.