ВОЛЕЙБОЛ

ВОЛЕЙБО́Л (англ. vо11еу – учуп баратканда уруу ж-а bа11 – топ) – топ м-н ойнолуучу команда­лык спорт оюну. Тең ортосунан атайы тор м-н экиге бөлүнгөн 9 x 18 м аянтчада ойнолот.

Тор­дун бийиктиги эркектер үчүн – 2,43 м ж-а аял­дар үчүн – 2,24 м. Топ булгаарыдан жасалып, салм. 260–280 г, айланасы 65–67 см. Оюнга 2 тараптан 6дан (командада 12) киши катышат. Оюндун негизги шарты – топту кол м-н уруп, тордун ары жагына ашыруу. Аянтчадан сырт­ка түшсө, оюн жыдыйт. Оюн 5 (мурда 3) партиядан туруп, ар бир партия бир тарап эсеп­ти 25ке (5– партияда 15ке) жеткиргиче ойно­лот. Эгерде эки тарап 24:24 (5 партияда 14:14) эсебинде тең чыкса, оюн бир тараптын 2 упай­лык артыкчылыгына чейин уланат. В. эреже­син АКШнын Массачусетс штатындагы ун-ттин мугалими Вильям Морган 1895-ж. иштеп чык­кан.

Оюн элге 1896-ж. 1-жолу Спрингфилд ш-нда көрсөтүлгөн. Ошондон баштап ал дүйнө­гө, өзгөчө Европа континентине тез таркаган. Эларалык В. федерациясы (ФИВБ – FIVB) Па­рижде 1947-ж. уюштурулган, ал эми 1-дүйнөлүк чемпионат 1949-ж. эркектер арасында, 1952-ж. аялдар арасында өткөрүлгөн. Кырг-нда В. б-ча мелдештер 20-кылымдын экинчи жарымында өткө­рүлө баштаган. Респ-да 1960-жылдарда В. сапат­туу өзгөрүүлөргө дуушар болгон. В-дун өсүп-өр­күндөшүнө «Буревестник», «Динамо», «Спартак» ыктыярдуу спорт коомдору чоң салым кош­кон. Кырг-н ФИВБге 1992-ж. мүчө болгон.