БАЙЛАНЫШ ЭНЕРГИЯСЫ: нускалардын айырмасы
м (1 версия) |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
'''БАЙЛАНЫШ ЭНЕРГИЯСЫ '''- элементардык бөлүкчөлөр системасын байланыштыруучу энергия м-н ошол бөлүкчөлөрдүн эркин абалында­гы энергия суммасынын ортосундагы айырма. Ал энергия ядрону айрым нуклондорго ажыра­туучу энергияга барабар. | '''БАЙЛАНЫШ ЭНЕРГИЯСЫ '''- элементардык бөлүкчөлөр системасын байланыштыруучу энергия м-н ошол бөлүкчөлөрдүн эркин абалында­гы энергия суммасынын ортосундагы айырма. Ал энергия ядрону айрым нуклондорго ажыра­туучу энергияга барабар. Байланыш энергиясы ядронун турук­туулугун мүнөздөйт. Туруктуу системанын байланышы терс ж-а абсолюттук чоңдугу канчалык жого­ру болсо, система ошончолук бышык болот. Мисалды, атом ядросу үчүн байланыш энергиясы ядродогу нуклондор­дун күчтүү аракети м-н аныкталат. Эйнштейн катышына ылайык масса дефектисине пропор­циялуу: ᐃ''т/ᐃЕ=''ᐃ''тс''<sup>2</sup>. Атом ядросундагы нук­лондор (протон ж-а нейтрондор) кармап туруу­чу байланы энергиясы миллиондогон ''эВ'' м-н ченелет. Өтө туруктуу ядронун байланыш энергиясы 8 .10<sup>6</sup> ''эВ/нуклон''го (сыйымдуу байланыш энергиясы) барабар. Бул энергия жеңил ядролордун оор ядрого кошулушунда, ошондой эле оор ядронун тез ажырашында бөлүнүшү мүмкүн. Мында сыйымдуу байланыш энергиянын төмөндөшү атомдук номердин өсүшү м-н түшүндүрүлөт, к. ''Радиоактивдүүлүк''. [[Category: 2-том, 1-69 бб]] | ||
04:15, 5 Февраль (Бирдин айы) 2025 -деги абалы
БАЙЛАНЫШ ЭНЕРГИЯСЫ - элементардык бөлүкчөлөр системасын байланыштыруучу энергия м-н ошол бөлүкчөлөрдүн эркин абалындагы энергия суммасынын ортосундагы айырма. Ал энергия ядрону айрым нуклондорго ажыратуучу энергияга барабар. Байланыш энергиясы ядронун туруктуулугун мүнөздөйт. Туруктуу системанын байланышы терс ж-а абсолюттук чоңдугу канчалык жогору болсо, система ошончолук бышык болот. Мисалды, атом ядросу үчүн байланыш энергиясы ядродогу нуклондордун күчтүү аракети м-н аныкталат. Эйнштейн катышына ылайык масса дефектисине пропорциялуу: ᐃт/ᐃЕ=ᐃтс2. Атом ядросундагы нуклондор (протон ж-а нейтрондор) кармап туруучу байланы энергиясы миллиондогон эВ м-н ченелет. Өтө туруктуу ядронун байланыш энергиясы 8 .106 эВ/нуклонго (сыйымдуу байланыш энергиясы) барабар. Бул энергия жеңил ядролордун оор ядрого кошулушунда, ошондой эле оор ядронун тез ажырашында бөлүнүшү мүмкүн. Мында сыйымдуу байланыш энергиянын төмөндөшү атомдук номердин өсүшү м-н түшүндүрүлөт, к. Радиоактивдүүлүк.