БЕРЛИН: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
м (Lera moved page БЕР ЛИН to БЕРЛИН)
No edit summary
1 сап: 1 сап:
'''БЕРЛИ́Н''' – Германия нын борбор шаары;
'''БЕРЛИ&#769;Н''' – Германиянын борбор шаары; өлкөдөгү ири шаар, анын экономикалык, маданий ж-а илимий борбору. ГФРдин фйедерациялык жери ста&shy;тусуна ээ. Шпре дарыясына Хафель дарыясы куя беришинде жайгашкан. Кеме жүрүүчү каналдар аркылуу Эльба ж-а Одер дарыялары м-н туташат. Чоң Берлиндин борбордук ж-а чыгыш бөлүгүндөгү Митте, Пренцлау&shy;эр-Берг, Фридприхсхайн, Трептов, Кёпеник, Лих&shy;тенберг, Вайсензе, Панков округдарын ээлейт. Аянты 891 ''км''<sup>2</sup>. Калкы 1939-ж. 4,3 млн, 1945-ж. 2,8 млнго жакын, 1949-ж. 3,3 млн, азыр 3,4 млн (2005). 1990-жылдан өз алдынча административдик бирдик. Берлин шаары 13-кылымдын 1-жарымында пайда бол&shy;гон. 1486-жылдан Бранденбургдун (кийин Прус&shy;сиянын), 1871–1945-жылдарда Германиянын борбору. Европадагы 2-дүйнөлүк согуштун акыркы эта&shy;бында, 1945-жылы 2-майда советтик аскерлер Берлинди ээлешкен. Фашисттик Германия талкаланган&shy;дан кийин, Берлиндин аймагы СССР, АКШ, Улуу Британия ж-а Франциянын оккупациялык зо&shy;наларына бөлүнгөн. 1949-жылы 7-октябрда Герма&shy;ниянын чыгыш бөлүгүндө Германия Демократиялык Республикасы (ГДР) түзүлүп, Берлин анын борбору болуп жарыяланган. 1961-жылы Варшава келишими Уюмуна кирген мамлекеттердин өкүлдөрүнүн сунушу боюнча ГДР м-н Батыш Берлинди бөлүп
өлкөдөгү ири шаар, анын экон., маданий ж-а ил. борбору. ГФРдин Федерациялык жери ста&shy;тусуна ээ. Шпре д-на Хафель д. куя беришинде жайгашкан. Кеме жүрүүчү каналдар аркылуу Эльба ж-а Одер д. м-н туташат. Чоң Берлиндин борб. ж-а чыгыш бөлүгүндөгү Митте, Пренцлау&shy;эр-Берг, Фридприхсхайн, Трептов, Кёпеник, Лих&shy;тенберг, Вайсензе, Панков округдарын ээлейт. Аянты 891 ''км''<sup>2</sup>. Калкы 1939-ж. 4,3 млн, 1945-ж. 2,8 млнго жакын, 1949-ж. 3,3 млн, азыр 3,4 млн (2005). 1990-жылдан өзалдынча адм. бирдик.
Б. шаары 13-к-дын 1-жарымында пайда бол&shy;гон. 1486-жылдан Бранденбургдун (кийин Прус&shy;сиянын), 1871–1945-ж. Германиянын борбору. Европадагы 2-дүйнөлүк согуштун акыркы эта&shy;бында, 1945-ж. 2-майда сов. аскерлер Б-ди ээлешкен. Фашисттик Германия талкаланган&shy;дан кийин, Б-дин аймагы СССР, АКШ, Улуу Британия ж-а Франциянын оккупациялык зо&shy;наларына бөлүнгөн. 1949-ж. 7-октябрда Герма&shy;ниянын чыгыш бөлүгүндө Германия Демокр. Респ. (ГДР) түзүлүп, Б. анын борбору болуп жарыяланган. 1961-ж. Варшава келишими Уюмуна кирген мамлекеттердин өкүлдөрүнүн сунушу б-ча ГДР м-н Батыш Берлинди бөлүп


[[File:БЕР ЛИН76.png | thumb | Шаардын көрүнүшү (алдыңкы планда «Европа-центр» ж-а кайзер Вильгельмдин мемориалдык чиркөөсү).]]
[[File:БЕР ЛИН76.png | thumb | Шаардын көрүнүшү (алдыңкы планда «Европа-центр» ж-а кайзер Вильгельмдин мемориалдык чиркөөсү).]]
7 сап: 5 сап:


   
   
[[File:БЕР ЛИН77.png | thumb | Берлиндеги «Музей арал».]] турган ''Берлин дубалы'' курулган. 80-жылдардын аягындагы саясий өзгөрүүлөрдүн натыйжасын&shy;да, 1990-ж. дубал алынып салынган. ГДРдин ГФР м-н биригүүсүнөн кийин (3. 10. 1990), Б. Бириккен Германиянын федералдык борбору статусун алган.
[[File:БЕР ЛИН77.png | thumb | Берлиндеги «Музей арал».]] турган ''Берлин дубалы'' курулган. 80-жылдардын аягындагы саясий өзгөрүүлөрдүн натыйжасын&shy;да, 1990-жылы дубал алынып салынган. ГДРдин ГФР м-н биригүүсүнөн кийин (3. 10. 1990), Берлин бириккен Германиянын федералдык борбору статусун алган.
Электр-тех., электрондук, прибор, оор ж-а
Электр-техника, электрондук, прибор, оор ж-а жалпы машина куруу, химия, химиялык-фармацевти&shy;ка (дары-дармектер ж-а кылдат органикалык синтез про&shy;дуктулары), жеңил, тамак-аш өнөр жайы өнүк&shy;көн. Маанилүү темир ж-а автомобиль жолдор тоому. Шпре дарыясындагы порт (жылына 2,6 млн тга жакын жүк ташылган). Метрополитен, Шёне&shy;фельд (Берлиндин түш.-чыгыш чет жагында), Тем&shy;пельхоф ж-а Тегель эл аралык аэропорттору, ИА, Гумбольдт атындагы университет иштейт. Трептов пар&shy;кында Советтик Армиянын жоокерлерине эстелик тургузулган. Улуттук галерея, «Берлинер ансамбль», «Комише опер» ж. б. музейлери, зоопарктар бар. Готика стилиндеги чиркөөлөр (13–14-кылым), барок&shy;ко ж-а классицизм ансамблдери (17–19-кылым) сак&shy;талган. XI Олимпия оюндары (1936) өткөрүлгөн.  
жалпы машина куруу, хим., хим.-фармацевти&shy;ка (дары-дармектер ж-а кылдат орг. синтез про&shy;дуктулары), жеңил, тамак-аш өнөржайы өнүк&shy;көн. Маанилүү темир ж-а автомобиль жолдор тоому. Шпре д-ндагы порт (жылына 2,6 млн тга жакын жүк ташылган). Метрополитен, Шёне&shy;фельд (Б-дин түш.-чыгыш чет жагында), Тем&shy;пельхоф ж-а Тегель эларалык аэропорттору, ИА, Гумбольдт атн. ун-т иштейт. Трептов пар&shy;кында Сов. Армиянын жоокерлерине эстелик тургузулган. Улуттук гал., «Берлинер ансамбль»,
[[Category: 2-том, 146-225 бб]]
«Комише опер» ж. б. музейлери, зоопарктар бар.
Готика стилиндеги чиркөөлөр (13–14-к.), барок&shy;ко ж-а классицизм ансамблдери (17–19-к.) сак&shy;талган. XI Олимпия оюндары (1936) өткөрүлгөн. [[Category: 2-том, 146-225 бб]]

07:34, 3 Март (Жалган куран) 2025 -деги абалы

БЕРЛИ́Н – Германиянын борбор шаары; өлкөдөгү ири шаар, анын экономикалык, маданий ж-а илимий борбору. ГФРдин фйедерациялык жери ста­тусуна ээ. Шпре дарыясына Хафель дарыясы куя беришинде жайгашкан. Кеме жүрүүчү каналдар аркылуу Эльба ж-а Одер дарыялары м-н туташат. Чоң Берлиндин борбордук ж-а чыгыш бөлүгүндөгү Митте, Пренцлау­эр-Берг, Фридприхсхайн, Трептов, Кёпеник, Лих­тенберг, Вайсензе, Панков округдарын ээлейт. Аянты 891 км2. Калкы 1939-ж. 4,3 млн, 1945-ж. 2,8 млнго жакын, 1949-ж. 3,3 млн, азыр 3,4 млн (2005). 1990-жылдан өз алдынча административдик бирдик. Берлин шаары 13-кылымдын 1-жарымында пайда бол­гон. 1486-жылдан Бранденбургдун (кийин Прус­сиянын), 1871–1945-жылдарда Германиянын борбору. Европадагы 2-дүйнөлүк согуштун акыркы эта­бында, 1945-жылы 2-майда советтик аскерлер Берлинди ээлешкен. Фашисттик Германия талкаланган­дан кийин, Берлиндин аймагы СССР, АКШ, Улуу Британия ж-а Франциянын оккупациялык зо­наларына бөлүнгөн. 1949-жылы 7-октябрда Герма­ниянын чыгыш бөлүгүндө Германия Демократиялык Республикасы (ГДР) түзүлүп, Берлин анын борбору болуп жарыяланган. 1961-жылы Варшава келишими Уюмуна кирген мамлекеттердин өкүлдөрүнүн сунушу боюнча ГДР м-н Батыш Берлинди бөлүп

Шаардын көрүнүшү (алдыңкы планда «Европа-центр» ж-а кайзер Вильгельмдин мемориалдык чиркөөсү).


Берлиндеги «Музей арал».

турган Берлин дубалы курулган. 80-жылдардын аягындагы саясий өзгөрүүлөрдүн натыйжасын­да, 1990-жылы дубал алынып салынган. ГДРдин ГФР м-н биригүүсүнөн кийин (3. 10. 1990), Берлин бириккен Германиянын федералдык борбору статусун алган.

Электр-техника, электрондук, прибор, оор ж-а жалпы машина куруу, химия, химиялык-фармацевти­ка (дары-дармектер ж-а кылдат органикалык синтез про­дуктулары), жеңил, тамак-аш өнөр жайы өнүк­көн. Маанилүү темир ж-а автомобиль жолдор тоому. Шпре дарыясындагы порт (жылына 2,6 млн тга жакын жүк ташылган). Метрополитен, Шёне­фельд (Берлиндин түш.-чыгыш чет жагында), Тем­пельхоф ж-а Тегель эл аралык аэропорттору, ИА, Гумбольдт атындагы университет иштейт. Трептов пар­кында Советтик Армиянын жоокерлерине эстелик тургузулган. Улуттук галерея, «Берлинер ансамбль», «Комише опер» ж. б. музейлери, зоопарктар бар. Готика стилиндеги чиркөөлөр (13–14-кылым), барок­ко ж-а классицизм ансамблдери (17–19-кылым) сак­талган. XI Олимпия оюндары (1936) өткөрүлгөн.