БЕРЦЕЛИУС: нускалардын айырмасы
м (1 версия) |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
''' | '''БЕРЦЕЛИУС́ЛИУСЛЛ''' Йёнс Якоб (20. 8. 1779, Веверсун­да – 7. 8. 1848, Стокгольм) – швед химиги ж-а минералогу. Упсал университетинде медицина боюнча док­тор наамына ээ болгон (1802). Стокгольм ИАнын мүчөсү (1807). 1820-жылдан Петербург ИАнын чет элдик ардактуу мүчөсү. Б-тун атомистика­ны тажрыйбада далилдеп, аны өркүндөтүп, хи­мияга киргизиши чоң ийгилик болуп саналат. Элементтердин ат. м-нын таблицасын түзүп, гр. же лат. аттарынын башкы тамгалары м-н бел­гилөөнү сунуш кылган; 2000ге жакын бирикме­нин проценттик курамын изилдеп чыккан. 1810– 16-ж. эселик катыш законун ачып, орг. бирик­мелердин курамы ал законго баш ийерин да­лилдеген. 1815-ж. кээ бир орг. к-талардын би­ринчи формуласын жазган. Курамы бирдей, касиеттери түрдүү орг. бирикмелерди ''изомерлер'' деп атаган. Гизингер м-н бирге түрдүү мине­ралдарды, кендерди изилдеп, ''церий, селен, то­рийди'', 1824–25-ж. 1-жолу эркин абалдагы крем­ний, титан, тантал ж-а цирконийди алган. Атом ж-дөгү окууну негиздеп, өнүктүрүүдө анын эмге­ги зор. [[Category: 2-том, 146-225 бб]] | ||
чет элдик ардактуу мүчөсү. Б-тун атомистика­ны тажрыйбада далилдеп, аны өркүндөтүп, хи­мияга киргизиши чоң ийгилик болуп саналат. Элементтердин ат. м-нын таблицасын түзүп, гр. же лат. аттарынын башкы тамгалары м-н бел­гилөөнү сунуш кылган; 2000ге жакын бирикме­нин проценттик курамын изилдеп чыккан. 1810– 16-ж. эселик катыш законун ачып, орг. бирик­мелердин курамы ал законго баш ийерин да­лилдеген. 1815-ж. кээ бир орг. к-талардын би­ринчи формуласын жазган. Курамы бирдей, касиеттери түрдүү орг. бирикмелерди ''изомерлер'' деп атаган. Гизингер м-н бирге түрдүү мине­ралдарды, кендерди изилдеп, ''церий, селен, то­рийди'', 1824–25-ж. 1-жолу эркин абалдагы крем­ний, титан, тантал ж-а цирконийди алган. Атом ж-дөгү окууну негиздеп, өнүктүрүүдө анын эмге­ги зор. [[Category: 2-том, 146-225 бб]] | |||
08:10, 3 Март (Жалган куран) 2025 -деги абалы
БЕРЦЕЛИУС́ЛИУСЛЛ Йёнс Якоб (20. 8. 1779, Веверсунда – 7. 8. 1848, Стокгольм) – швед химиги ж-а минералогу. Упсал университетинде медицина боюнча доктор наамына ээ болгон (1802). Стокгольм ИАнын мүчөсү (1807). 1820-жылдан Петербург ИАнын чет элдик ардактуу мүчөсү. Б-тун атомистиканы тажрыйбада далилдеп, аны өркүндөтүп, химияга киргизиши чоң ийгилик болуп саналат. Элементтердин ат. м-нын таблицасын түзүп, гр. же лат. аттарынын башкы тамгалары м-н белгилөөнү сунуш кылган; 2000ге жакын бирикменин проценттик курамын изилдеп чыккан. 1810– 16-ж. эселик катыш законун ачып, орг. бирикмелердин курамы ал законго баш ийерин далилдеген. 1815-ж. кээ бир орг. к-талардын биринчи формуласын жазган. Курамы бирдей, касиеттери түрдүү орг. бирикмелерди изомерлер деп атаган. Гизингер м-н бирге түрдүү минералдарды, кендерди изилдеп, церий, селен, торийди, 1824–25-ж. 1-жолу эркин абалдагы кремний, титан, тантал ж-а цирконийди алган. Атом ж-дөгү окууну негиздеп, өнүктүрүүдө анын эмгеги зор.