ДАЛЬ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
ВизуалдыкВикитекст
vol_3>KadyrM
No edit summary
м (1 версия)
1 сап: 1 сап:
'''ДАЛЬ''' (Dahl) Роберт Алан (17.12.1915, Айова штаты, Инвуд) – амер. саясат таануучу, плюра­листтик демократия концепциясын иштеп чык­кандардын бири, саясий илимд. доктору. Йель ун-тинин (АКШ) профессору. «Демократия тео­риясына киришүү» (1956), «Батыш демократия­ларындагы саясий оппозиция» (1966), «Плюра­листтик демократиянын дилеммалары» (1982) аттуу эмгектеринде саясий системалардын олут­туу өзгөрүүлөрү, демократия категорияларынын
'''ДАЛЬ''' Владимир Иванович [10(22).11. 1801, Лу­ганск – 22. 9(4. 10). 1872, Москва] – орус жазуу-
өз ара катыштары демокр. коомдо оппозиция­нын ролу сыяктуу саясий философиянын ор­чундуу маселелери кеӊири изилдөөгө алынган. Д. азыркы кездеги Батыш демократиясын де­мократия идеалына алда канча жакын ж-а аны полиархия деп атаган. Полиархия демокр. иде­алдан айырмаланат, ошол эле учурда ал жаран­дарга өз эркиндиктеринен пайдаланып, саясий
 
чыгууларга катышууга, топтор м-н лидерлерге бийлик үчүн күрөштө ачыктан ачык эрегишке
[[File:ДАЛЬ15.png | thumb | none]]
чыгууга мүмкүндүк берет. Полиархия соӊку мез­гилдеги коомду башкаруу тартибинин өзгөчө бир тиби болуп калды. Ал саясий режимдин эки белгиси: оппозицияга алда канча сабырдуу ма­милеси, өкмөттүн жүрүм-турумуна, айрым кыз­мат адамдарын тынчтык каражаттар аркылуу ордунан кетирүүгө чейин таасир көрсөтө ала тур­ган укукка эгедерлиги.
чусу, лексикограф, этнограф. 1814-ж. Петербург деӊиз корпусуна кабыл алынып, аны 1819-ж. мичман чининде бүтүргөн.
''К. Байбосунов, Т. Абдылдабеков.'' [[Category: 3-том, 5-85 бб]]
(1819). Кийин Дерпт (азыр­кы Тарту) ун-тинин медици­на ф-тин аяктаган (1829). 1833-ж. Оренбургдагы аскер губернаторунун алдындагы
өзгөчө тапшырмаларды ат­каруучу кызматында бол­гон. Орус, казак, башкыр, татарлардын арасында жа­шап, алардын фольклордук ж-а этногр. материалдарын
жыйнаган ж-а зоол. музей ачкан. 1838-ж. Орен­бург крайынын флорасы м-н фаунасы б-ча коллекция чогултканы үчүн табигый илимдер б-ча Петербург ИАнын корр. мүчөлүгүнө шай­ланган. А. С. Пушкин м-н достук мамиледе бол­гон. 1882-ж. өзү иштеп чыккан орус жомокто­рун, ылакаптарын басып чыгарган. Казак Лу­ганский деген псевдоним м-н аӊгеме, повесть жазган. Замандаштары аны жазуучу катары билишсе да, Д-дын тарыхта калган эӊ негизги иши 200000дей сөздү камтыган «Тирүү улуу орус тилинин түшүндүрмө сөздүгү» болуп эсептелет. Ал бул сөздүктүн (т. 1–4, 1863–66) үстүндө 50 жылдай эмгектенген. Д. бул эмгеги үчүн ИАнын М. Ломоносов сыйл., Орус геогр. коомунун Кон­стантин алтын медалына татыктуу болгон. 1863-ж. ИАнын ардактуу мүчөсү болуп шай­ланган.
 
Эмг.: Полн. собр. соч. Т. 1–10. СПБ, 1897–98;
Толковый словарь живого великорусского языка / Под. ред. И. А. Бодуэна де Куртенэ. Т. 1–4. М., 1955; Пословицы русского народа. М., 1957; Повести. Рассказы. Очерки. Сказки. М.; Л., 1961.
 
Ад.: ''Бесараб М. Я.'' В. Даль. 2-е изд. М., 1972; ''Матвиевская Г. П., Зубова И. К.'' В. И. Даль. М., 2002 (библ.). ''Ч. Жумагулов.'' [[Category: 3-том, 5-85 бб]]


17:37, 18 Март (Жалган куран) 2025 -деги абалы

ДАЛЬ Владимир Иванович [10(22).11. 1801, Лу­ганск – 22. 9(4. 10). 1872, Москва] – орус жазуу-

чусу, лексикограф, этнограф. 1814-ж. Петербург деӊиз корпусуна кабыл алынып, аны 1819-ж. мичман чининде бүтүргөн. (1819). Кийин Дерпт (азыр­кы Тарту) ун-тинин медици­на ф-тин аяктаган (1829). 1833-ж. Оренбургдагы аскер губернаторунун алдындагы өзгөчө тапшырмаларды ат­каруучу кызматында бол­гон. Орус, казак, башкыр, татарлардын арасында жа­шап, алардын фольклордук ж-а этногр. материалдарын жыйнаган ж-а зоол. музей ачкан. 1838-ж. Орен­бург крайынын флорасы м-н фаунасы б-ча коллекция чогултканы үчүн табигый илимдер б-ча Петербург ИАнын корр. мүчөлүгүнө шай­ланган. А. С. Пушкин м-н достук мамиледе бол­гон. 1882-ж. өзү иштеп чыккан орус жомокто­рун, ылакаптарын басып чыгарган. Казак Лу­ганский деген псевдоним м-н аӊгеме, повесть жазган. Замандаштары аны жазуучу катары билишсе да, Д-дын тарыхта калган эӊ негизги иши 200000дей сөздү камтыган «Тирүү улуу орус тилинин түшүндүрмө сөздүгү» болуп эсептелет. Ал бул сөздүктүн (т. 1–4, 1863–66) үстүндө 50 жылдай эмгектенген. Д. бул эмгеги үчүн ИАнын М. Ломоносов сыйл., Орус геогр. коомунун Кон­стантин алтын медалына татыктуу болгон. 1863-ж. ИАнын ардактуу мүчөсү болуп шай­ланган.

Эмг.: Полн. собр. соч. Т. 1–10. СПБ, 1897–98; Толковый словарь живого великорусского языка / Под. ред. И. А. Бодуэна де Куртенэ. Т. 1–4. М., 1955; Пословицы русского народа. М., 1957; Повести. Рассказы. Очерки. Сказки. М.; Л., 1961.

Ад.: Бесараб М. Я. В. Даль. 2-е изд. М., 1972; Матвиевская Г. П., Зубова И. К. В. И. Даль. М., 2002 (библ.). Ч. Жумагулов.

"http://212.24.105.57:9989/index.php?title=ДАЛЬ&oldid=17834" булагынан алынды