ДАН КУУРАЙ

ДАН КУУРАЙ (Idaeobatus Fоc he) – роза гүлдүүлөр тукумундагы өсүмдүк. Бийикт. 1–3 м. Тамыры көп жылдык, сабагы бир ж-а эки жыл­дык. Жалбырагы канат сымал, үчтөн жайга­шат. Гүлү кош жыныстуу, өӊү ак, топ гүл. Мөмөсү кызыл, сары ж-а кочкул кызыл. Д. к­дын 120дай түрү бар. Азия, Америка ж-а Евро­панын субтропик бөлүгүндө өсөт. Жапайы түрү Кырг-ндын Ош, Нарын обл-нда, Чүй, Ысык-Көл өрөөнүнүн капчыгайларында өсөт. Эгилме түрү ысыкка чыдамсыз, нымчыл келет. Мөмөсү даам­дуу, ширелүү жемиш, күлгүн кызыл, жыттуу. Жылына эки жолу түшүм берчү сорттору бар. Жемишинен кыям, компот, шире даярдалат. Мө­мөсүндө антибиотик бар. Дарылыкка колдону­лат. Курамында 5,7–11,5% кант, 1–2% орг. к-та, 9,1–44 мг С витамини ж-а жыттуу заттар бар. 1 га жерден 10 тдай түшүм алынат. Кырг-нда Барнаул, Кузьмин, Мальборо, Калининград, Со-

вет, Висхуна ж. б. сорттору эгилет. Илдеттери: ант­ракноз, өсүмдүк даты, боз чирик, жалбырак бүрүшү. Зыянкечтери: дан куурай коӊузу, дан куурай, кожо­гат шиш тумшугу.

Ад.: Культура малины. Краснодар. 1982; Каза­ков И. В. и др. Малина. М. 1982. К. Тургунбаев.