ДАРГОМЫЖСКИЙ

ДАРГОМЫ́ЖСКИЙ Александр Сергеевич [2(14). 2. 1813, Тула губерниясы, Белёвск уезди, Тро­ицк кыш. – 5(17). 1. 1869, Петербург] – орус

А. С. Да рг омы ж­ский. Сүрөтчү К. Е. Маковский тарткан портрет. Третьяков галереясы. Москва.

композитору, муз. сын реализминин ири өкүлү. Бир катар чыгармаларында («Картаӊ капрал», «Курт», «Титулярдык советник») коомдук теӊ- сиздикти ашкерелеген. Элдин турмуш-тиричи­лигин чагылдырган лирикалык, декламация­лык-речитативдик драмалардын жаӊы түрлөрүн жараткан. Д. орустун Глинка баштаган улут­тук классикалык муз. мектебинин элдик-реа­листтик талаптарын өнүктүрүп, жаӊы табыл­галар м-н байыткан. Белгилүү чыгармалары: «Эсмеральда» (В. Гюгонун романы б-ча, 1841), «Суу периси» (1855), «Таш конок» (1866, экөө теӊ А. С. Пушкиндин чыгармалары б-ча) ж. б. опералар. Д. симф. оркестр үчүн «Жез кемпир» аттуу тамашалуу фантазияны (1862) ж-а «Чу­хон фантазияларын» (1867), фортепьяно үчүн пьесаларды, вокалдык квартеттерди, 100гө жа­кын романс, ырларды жазган. Д-ди Мусоргский музыкадагы чындыктын окутуучусу деп атаган. А. Малдыбаев атн. Кыргыз улуттук опера ж-а балет театрында «Эсмеральда», «Суу периси» ж. б. опералары коюлган.