ДИССИМИЛЯЦИЯ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
ВизуалдыкВикитекст
м (1 версия)
vol3_>KadyrM
No edit summary
1 сап: 1 сап:
'''ДИССИМИЛЯ́ЦИЯ''' (лат. dissimilatio – айырма, бирдей эмес) – сөздөгү жанаша турган бирдей же окшош тыбыштардын башка бир тыбышка өтүп айтылышы. Бул ассимиляция кубулушу­на карама-каршы болуп, сөздөгү тыбыштардын окшошпоосун, б. а. фонет. касиетин жоготушун айкындайт. Мис., ачык үнсүздөр мурунчул же эринчил үнсүздөргө ж. б. өтүп айтылат (мис., сакмал – сакман, түнкү – түңкү). [[Категория:3-том, 86-170 бб]]
'''ДИССИМИЛЯ́ЦИЯ''' , к а т а б о л и з м – татаал орг. кошулмалардын (белок, нуклеин к-тала­ры, май ж-а углеводдор) жөнөкөй заттарга че­йин ажырашы. Ажыроо реакцияларында та­таал кошулманын молекуласында хим. байла­нышкан энергия бошонуп чыгып, аденозинтри­фосфаттын (АТФ) фосфаттык байланыштары­нын энергиясына айланат. Д. гидролиз ж-а окис­тенүү реакцияларынын натыйжасында ишке ашырылат. Зат алмашууда Д-нын бир катар про­цесстери (дем алуу, ачуу, гликолиз) негизги мааниге ээ. Анын реакциялары кычкылтектүү
чөйрөдө (аэробдук дем алуу) ж-а кычкылтексиз
чөйрөдө (анаэробдук – гликолиз, ачуу) жүрөт. Кычкылтектүү чөйрөдө ажыраганда (дем алуу) орг. заттар СО<sub>2 </sub>ж-а Н<sub>2</sub>Ого чейин толук ажы&shy;райт. Ар түрдүү орг. кошулмалар ажыраганда, СО<sub>2 </sub>ж-а Н<sub>2</sub>О м-н бирге башка да молекулалар пайда болот. Азот алмашуунун акыркы продук&shy;тулары – мочевина, аммиак ж. б. Өсүмдүктөрдө
 
СО<sub>2</sub>нин теңи, NН<sub>3</sub>
бүт бойдон орг. Заттарды
синтездөө үчүн керектелет.  
[[Категория:3-том, 86-170 бб]]


10:41, 4 Апрель (Чын куран) 2025 -деги абалы

ДИССИМИЛЯ́ЦИЯ , к а т а б о л и з м – татаал орг. кошулмалардын (белок, нуклеин к-тала­ры, май ж-а углеводдор) жөнөкөй заттарга че­йин ажырашы. Ажыроо реакцияларында та­таал кошулманын молекуласында хим. байла­нышкан энергия бошонуп чыгып, аденозинтри­фосфаттын (АТФ) фосфаттык байланыштары­нын энергиясына айланат. Д. гидролиз ж-а окис­тенүү реакцияларынын натыйжасында ишке ашырылат. Зат алмашууда Д-нын бир катар про­цесстери (дем алуу, ачуу, гликолиз) негизги мааниге ээ. Анын реакциялары кычкылтектүү чөйрөдө (аэробдук дем алуу) ж-а кычкылтексиз чөйрөдө (анаэробдук – гликолиз, ачуу) жүрөт. Кычкылтектүү чөйрөдө ажыраганда (дем алуу) орг. заттар СО2 ж-а Н2Ого чейин толук ажы­райт. Ар түрдүү орг. кошулмалар ажыраганда, СО2 ж-а Н2О м-н бирге башка да молекулалар пайда болот. Азот алмашуунун акыркы продук­тулары – мочевина, аммиак ж. б. Өсүмдүктөрдө

СО2нин теңи, NН3 бүт бойдон орг. Заттарды синтездөө үчүн керектелет.

"http://212.24.105.57:9989/index.php?title=ДИССИМИЛЯЦИЯ&oldid=19758" булагынан алынды