ДИККЕНС

ДИ́ККЕНС Чарлз (7. 2. 1812, Улуу Британия, Лендпорт – 9. 6. 1870, Гейдсхилл) – англиялык жазуу­чу. Туңгуч чыгармасы – «Боздун очерктери» (1836). 1837-жылы Диккенс «Пиквик клубунун жазмала­ры» аттуу роман жазган. Адегенде реалисттик сатира жазууга аракеттенсе, кийин сынчыл ре­ализм жолуна өткөн. «Оливер Твисттин укмуш­туу окуялары» (1838) аттуу романында кедей­-кембагалдын, жумушсуздардын ачкадан өлүшүн баяндаган. Бирок роман «кайрымдуу» капита­листтердин жеңиши м-н аяктаган. «Николас Никльбинин өмүрү жана жоруктары» (1830) романында мектеп окуучуларын тарбиялоонун зулумчул ыкмаларын ашке­релеген. «Мартин Чезлвит» (1844) романында Түштүк Аме­рикада залимдердин негр­лерди кул кылышын, буржуазиялык коомчулукту сынга алган.

«Домби жана уулу» (1848), «Дэвид Копперфилд» (1850) романдары м-н Диккенс реалист­тик чыгармачылыктын айдың жолуна түшкөн. Улуу Бри­танияда чартисттер кыймылы басылгандан ки­йин 1848-жылдан авантюралык романдан со­циалдык проблемалуу роман жазууга өткөн. Мисалы, «Муздак үй» (1853) романында окуя көп жылдык сот ишинин тегерегинде өтөт. Чыгар­маларында («Кыйын кезеңдер», 1854, «Кичине­кей Доррит», 1857) эзилген эл таламын талаш­кан. Улуу француз революциясына арналган «Эки шаар жөнүндө баян» (1859) романы Диккенстин чыг­армачылыгында көрүнүктүү орун ээлеген. Диккенстин акыр­кы романдары: «Чоң үмүттөр» (1861), «Барды­гыбыздын досубуз» (1865), «Эдвин Друддун сыры» (1870) деген чыгармалары курч окуялуу жанрга жакын. «Дэвид Копперфилд» (1850) ро­маны өмүр баяндык белгилерге ээ.