ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ: нускалардын айырмасы
No edit summary |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
<b type='title'>ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ</b> – 1) жарык булагы м-н байкоочунун ортосундагы салыштырмалуу кыймылдын негизинде жарык булагынын чы­ныгы көрүнүш абалынан четтеши. Жарык аберрацисынын бир нече түрү бар. Бир чекитке жыйналган жарык нуру линзадан өткөндө же сфералык күзгүдөн чагылганда алардын фокусуна жыйылуудан четтеши с ф е р а л ы к аберрация деп аталат. Бир чекиттен чыккан ар түрдүү түстөгү нурлар линзадан өткөндөн кийин, анын фокусуна жый­налышынан четтеши х р о м а т и к а л ы к (түстүү) аберрация болот. 2) А с т р о н о м и я ­д а – асман жарык чыгаргычы м-н байкоочунун кыймылына жараша жарык нурунун багыты­нын өзгөрүшү. Жер өз огунда айланганда сутка­лык, Күндү айланганда жылдык, Күн система­сынын мейкиндикте кыймылында кылымдык жарык абберациясы болот. | <b type='title'>ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ</b> – 1) жарык булагы м-н байкоочунун ортосундагы салыштырмалуу кыймылдын негизинде жарык булагынын чы­ныгы көрүнүш абалынан четтеши. Жарык аберрацисынын бир нече түрү бар. Бир чекитке жыйналган жарык нуру линзадан өткөндө же сфералык күзгүдөн чагылганда алардын фокусуна жыйылуудан четтеши с ф е р а л ы к аберрация деп аталат. Бир чекиттен чыккан ар түрдүү түстөгү нурлар линзадан өткөндөн кийин, анын фокусуна жый­налышынан четтеши х р о м а т и к а л ы к (түстүү) аберрация болот. 2) А с т р о н о м и я ­д а – асман жарык чыгаргычы м-н байкоочунун кыймылына жараша жарык нурунун багыты­нын өзгөрүшү. Жер өз огунда айланганда сутка­лык, Күндү айланганда жылдык, Күн система­сынын мейкиндикте кыймылында кылымдык жарык абберациясы болот. Астрономиялык аберрация астрофизикалык илик­төөлөрдө, Жердин Күндү айлануу ылдамдыгын ж-а жарык ылдамдыгын так аныктоодо пайда­ланылат. [[Категория:3-том, 215-326 бб]] | ||
07:51, 3 Июль (Теке) 2025 -га соңку нускасы
ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ – 1) жарык булагы м-н байкоочунун ортосундагы салыштырмалуу кыймылдын негизинде жарык булагынын чыныгы көрүнүш абалынан четтеши. Жарык аберрацисынын бир нече түрү бар. Бир чекитке жыйналган жарык нуру линзадан өткөндө же сфералык күзгүдөн чагылганда алардын фокусуна жыйылуудан четтеши с ф е р а л ы к аберрация деп аталат. Бир чекиттен чыккан ар түрдүү түстөгү нурлар линзадан өткөндөн кийин, анын фокусуна жыйналышынан четтеши х р о м а т и к а л ы к (түстүү) аберрация болот. 2) А с т р о н о м и я д а – асман жарык чыгаргычы м-н байкоочунун кыймылына жараша жарык нурунун багытынын өзгөрүшү. Жер өз огунда айланганда суткалык, Күндү айланганда жылдык, Күн системасынын мейкиндикте кыймылында кылымдык жарык абберациясы болот. Астрономиялык аберрация астрофизикалык иликтөөлөрдө, Жердин Күндү айлануу ылдамдыгын ж-а жарык ылдамдыгын так аныктоодо пайдаланылат.