ЖЕТИ ЖЫЛДЫК СОГУШ

ЖЕТИ ЖЫЛДЫК СОГУШ (1756–63) – Борбордук Ев­ропада үстөмдүгүн орнотуу үчүн европа өлкөлө­рүнүн (бир тарабында Австрия, Франция, Рос­сия, Испания, Саксония, Швеция, экинчи жа­гында Пруссия, Улуу Британия, Португалия ж-а герман мамлекеттери (Гессен-Кассель, Браун­швейг, Шаумбург-Липпе, Саксен-Гота) ортосун­дагы согуш. 1756-жылы Пруссиянын Саксонияга басып кириши м-н согуш башталган. Ал Түндүк Америка ж-а Ост-Индиядагы колониялар үчүн англиялык-франциялык карама-каршылыктардын курчушу­нан, Австрия, Франция, Россиянын кызыкчы­лыктары м-н Пруссиянын агрессиячыл саяса­тынын кагылышынан келип чыккан. 1757-жылы Росбах м-н Лейтендин жанында Фридрих IIнин (пруссиялык) армиясынын жеңиштери россия­лык-австриялык аскерлердин Кунерсдорф сал­гылашындагы (1759) жеңиши м-н жокко чыга­рылган. 1761-жылы колонияларда ж-а деңизде айы­гышкан салгылашуулар жүрүп, Пруссия кый­роого жакындап калган, бирок 1762-жылы Россиянын жаңы падышасы Пётр III аны м-н союз түзгөн. 1763-жылы Австрия, Саксония м-н бол­гон Губертусбург тынчтык келишими боюнча Пруссия Силезияны өзүнө караткан. Париж тынчтык ке­лишими (1763) боюнча Кана­да, Чыгыш Луизиана, Ин­диядагы франциялык ээликтердин көп бөлүгү Улуу Британия­га өткөн, ошондой эле Англия Ис­паниядан Флориданы тар­тып алган. Жети жылдык согуштун башкы жыйынтыгы – колониялык ээликтер ж-а соодадагы биринчи­лик үчүн күрөштө Улуу Британиянын Франция­нын үстүнөн жеңишке жетиши болгон.