ЖЫЛКЫ ЧАРБАСЫ: нускалардын айырмасы
м (1 версия) |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
<b type='title'>ЖЫЛКЫ ЧАРБАСЫ</b> – мал чарба тар­магы. | <b type='title'>ЖЫЛКЫ ЧАРБАСЫ</b> – мал чарба тар­магы. Жылкы чарбасында жылкынын негизги 3 тиби (минги, чегилме, оор жүкчүл) пай­даланылат. Жылкы чарбасы калкты эт, сүт, тери ж-а унаа м-н камсыз кылуучу маа­нилүү тармак болуп саналат. Жылкы породалары айрыкча 18–19-кылымда көп чыгарылган. Азыр б и р к а т а р өлкөлөрдө жылкы айыл чарба жумуштары­на ж-а күч унаа катары али да кеңи­ри пайдаланылат. Ат спортун ж-а ту­ризмди өнүктүрүүдө мыкты жылкы породаларын көбөйтүү айрыкча мааниге ээ. Асыл тукумдаштыруу ишин пландуу жүргүзүүнүн на­тыйжасында күлүк (учкаяк), чыдамкай, күчтүү, сымбаттуу жылкылар көбөйүп, ат спортунун классикалык түрлөрү боюнча эл аралык, олимпия­лык оюндарда жакшы натыйжалар жаралуу­да. Бээнин сүтүнөн дарылык касиети бар <i>кы­мыз</i> ачытылат. КРде айыл чаврбаны реформалоонун ж-а базар экономикасынын шарттарына ыла­йык жылкы чарбасы жеке менчик дыйкан чарбаларында өнүгүүдө. Кыргызстанда бардыгы 347 миңден ашык жылкы бар. Анын 14%и асыл тукумдуу болуп эсептелет. Өлкөдө жылкынын таза кандуу мин­ги, минги-чегилме, жаңы кыргыз жылкысы, дон, орлов ж-а орус таскакчыл породалары өстүрүлөт. Породалык багытында кыргыз жаңы жылкы­лары 92%ти түзөт. Кыргыз жаңы жылкысы Кыргызстандагы жергиликтүү кыргыз жылкысы м-н дон ж-а талаа асыл тукум минги жылкысын аргын­даштыруудан чыгарылган. Жылкы тукумун өркүндөтүү ж-а жакшыртуу боюнча республикада 34 чарба иштейт (2007). Алар – Нарын, Талас, Ысык- Көл ж-а Ноокат мамлекеттик асыл тукум заводдору, ип­подромдор, кооперативдер, жеке менчик асыл ту­кум чарбалары ж-а асыл тукум фермалар. Асыл тукумдаштыруу иши Кыргызстандын кескин кон­тинеттик климатына ж-а бийик тоо шартында пайдалануу үчүн турпаты келишимдүү, чымыр жылкы чыгарууга багытталган. Өлкөбүздө асыл тукум жылкы чарбасын өнүктүрүү максатында Кыргыз Өкмөтү 2003-ж. атайын токтом м-н «Кыргыз Рес­публикасында 2010-жылга чейин жылкы чарба­сын өнүктүрүү программасын» кабыл алып, асыл тукум жылкы заводдоруна колдоо көрсөтүлүүдө. КРде жылкы сарбасы боюнча илимий иштер А. Дүйшеев атындагы . Кыргызстан мал чарба, ветеринария ж-а жайыт ИИИде ж-а К. И. Скрябин атындагы . КАУнун жеке зоотехния кафедрасында жүргүзүлөт. | ||
[[Категория:3-том, 327-448 бб]] | |||
өлкөлөрдө жылкы | |||
өнүгүүдө. | |||
жылкы бар. Анын 14%и асыл тукумдуу болуп эсептелет. Өлкөдө жылкынын таза кандуу мин­ги, минги-чегилме, жаңы кыргыз жылкысы, дон, | |||
өркүндөтүү ж-а жакшыртуу | |||
иштейт (2007). Алар – Нарын, Талас, Ысык- Көл ж-а Ноокат | |||
Өкмөтү 2003-ж. атайын токтом м-н «Кыргыз Рес­публикасында 2010-жылга чейин жылкы чарба­сын өнүктүрүү программасын» кабыл алып, асыл тукум жылкы | |||
04:48, 18 Июль (Теке) 2025 -га соңку нускасы
ЖЫЛКЫ ЧАРБАСЫ – мал чарба тармагы. Жылкы чарбасында жылкынын негизги 3 тиби (минги, чегилме, оор жүкчүл) пайдаланылат. Жылкы чарбасы калкты эт, сүт, тери ж-а унаа м-н камсыз кылуучу маанилүү тармак болуп саналат. Жылкы породалары айрыкча 18–19-кылымда көп чыгарылган. Азыр б и р к а т а р өлкөлөрдө жылкы айыл чарба жумуштарына ж-а күч унаа катары али да кеңири пайдаланылат. Ат спортун ж-а туризмди өнүктүрүүдө мыкты жылкы породаларын көбөйтүү айрыкча мааниге ээ. Асыл тукумдаштыруу ишин пландуу жүргүзүүнүн натыйжасында күлүк (учкаяк), чыдамкай, күчтүү, сымбаттуу жылкылар көбөйүп, ат спортунун классикалык түрлөрү боюнча эл аралык, олимпиялык оюндарда жакшы натыйжалар жаралууда. Бээнин сүтүнөн дарылык касиети бар кымыз ачытылат. КРде айыл чаврбаны реформалоонун ж-а базар экономикасынын шарттарына ылайык жылкы чарбасы жеке менчик дыйкан чарбаларында өнүгүүдө. Кыргызстанда бардыгы 347 миңден ашык жылкы бар. Анын 14%и асыл тукумдуу болуп эсептелет. Өлкөдө жылкынын таза кандуу минги, минги-чегилме, жаңы кыргыз жылкысы, дон, орлов ж-а орус таскакчыл породалары өстүрүлөт. Породалык багытында кыргыз жаңы жылкылары 92%ти түзөт. Кыргыз жаңы жылкысы Кыргызстандагы жергиликтүү кыргыз жылкысы м-н дон ж-а талаа асыл тукум минги жылкысын аргындаштыруудан чыгарылган. Жылкы тукумун өркүндөтүү ж-а жакшыртуу боюнча республикада 34 чарба иштейт (2007). Алар – Нарын, Талас, Ысык- Көл ж-а Ноокат мамлекеттик асыл тукум заводдору, ипподромдор, кооперативдер, жеке менчик асыл тукум чарбалары ж-а асыл тукум фермалар. Асыл тукумдаштыруу иши Кыргызстандын кескин континеттик климатына ж-а бийик тоо шартында пайдалануу үчүн турпаты келишимдүү, чымыр жылкы чыгарууга багытталган. Өлкөбүздө асыл тукум жылкы чарбасын өнүктүрүү максатында Кыргыз Өкмөтү 2003-ж. атайын токтом м-н «Кыргыз Республикасында 2010-жылга чейин жылкы чарбасын өнүктүрүү программасын» кабыл алып, асыл тукум жылкы заводдоруна колдоо көрсөтүлүүдө. КРде жылкы сарбасы боюнча илимий иштер А. Дүйшеев атындагы . Кыргызстан мал чарба, ветеринария ж-а жайыт ИИИде ж-а К. И. Скрябин атындагы . КАУнун жеке зоотехния кафедрасында жүргүзүлөт.