ВАЛЕНСИЯ

ВАЛЕ́НСИЯ – Испаниянын чыгышындагы шаар. Валенсия автономия обл-нун ж-а провинциянын борбору. Калкы 791,4 миӊ (2018; шаар айланасы м-н 1,7 млн); калкынын саны б-ча өлкөдөгү 3-шаар (Мадрид м-н Барселонадан кийин). Жер Ортолук деӊиздин Валенсия булуӊунун жээгинде, Турия д-нын чатында жайгашкан. Ири порт (жылына 40 млн т жүк ташылат). Темир жол түйүнү. Эл аралык аэропорту (жылына 3 млн жүргүнчү ташылат), метрополитен (1988-жылдан) бар. Б. з. ч. 138-ж. римдиктер басып алып, колонияга айландырган. Ушул мезгил шаардын негизделген жылы катары эсептелет. 1238-ж. епископтук ыйгарылган. 1474-ж. алгачкы басмакана иштей баштаган. Готика стилиндеги собор, дарбазалар, «Жибек биржасы» (Бүткүл дүйнөлүк мурастын тизмесине кирген), король көпүрөсү, сарайлар ж-а чиркөөлөр (көркөм декорациясы м-н), карапа улуттук музейи сакталган. Ун-ттер, консерватория, ин-ттар, жогорку спорт мектеби, бир нече коллеж, китепкана, музейлер, театрлар бар. Эл аралык (Х. Итурби атн., эки жылда бир), улуттук (Х. Рока атн.) пианисттер конкурстары, жыл сайын мартта «Фальяс де Валенсия» майрамы өткөрүлөт. Ботан. бак, зоопарк иштейт. Шаардын экономикасынын негизин тамак-аш өнөр жайы (жашылча-жемиш консервалары ж-а шире), соода түзөт. Туризм өнүккөн (жылына 1 млн киши). А. ч. продуктуларын, о. эле кустардык ж-а зер буюмдарды (желпүүр ж. б.) соодалоонун борбору. Текстиль өнөр жайы өнүккөн (16-к-дан, кымбат баалуу жибек кездемелерди чыгарууга адистешкен). Шаардан 10 км түн.-батышта индустриялуу аймак (аянты 40 км²), көптөгөн банктардын офистери, шаарга жакын Санта-Мария монастыры (14-к.) жайгашкан.