БАСЫМ (тик аракет эткен күч): нускалардын айырмасы
vol2_>KadyrM No edit summary |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
'''БАСЫМ ''' – нерсенин бетинин аянтына тик аракет эткен күч | '''БАСЫМ ''' – нерсенин бетинин аянтына тик аракет эткен күч.<br/>''S'' | ||
<br/>''S'' | |||
<br/>''F'' | <br/>''F'' | ||
<br/>''P n'' = , мында ''Fn = F'' cos, ''F'' – күчтүн чоӊдугу, – бетке тургузулган тик сызык м-н күчтүн багытынын ортосундагы бурч, ''S'' – беттин аянты. Ал СИ системасында Паскаль (''Па'') бирдиги м-н ченелет: 1''Па='' 1''H/м''<sup>2</sup>. Иш жүзүндө башка бирдиктер да колдонулат: атмосфера (''атм''), 1''атм=''9,81·10<sup>4</sup>''Па; сым. мам. мм.''=133,322 ''Па''. | <br/>''P n'' = , мында ''Fn = F'' cos, ''F'' – күчтүн чоӊдугу, – бетке тургузулган тик сызык м-н күчтүн багытынын ортосундагы бурч, ''S'' – беттин аянты. Ал СИ системасында Паскаль (''Па'') бирдиги м-н ченелет: 1''Па='' 1''H/м''<sup>2</sup>. Иш жүзүндө башка бирдиктер да колдонулат: атмосфера (''атм''), 1''атм=''9,81·10<sup>4</sup>''Па; сым. мам. мм.''=133,322 ''Па''. Басымдын айрым түрлөрү: 1) Термодинамикалык Басым – белгилүү температурада газ молекулаларынын идиштин бетине жасаган аракети. 2) Статикалык Басым негизинен оордук күчүнүн жасаган аракети менен аныкталат (мисалы, жер бетиндеги басым 1 ''атм'' болсо, ал эми анын борборундагы басым 350 ''ГПа''га барабар). 3) Динамикалык Басым – уруучу толкундардан пайда болгон басым (мисалы, жарылгыч зат жарылганда айланасында толкундар пайда болуп, температура 10000° ''К''ге, ал эми Басым 100 ''ГПа''га барабар болот). 4) Жарык Басымы – жарыктын ургаалдуулугунан башка, беттин чагылуу жөндөмдүүлүгүнө жараша болот. Бирдей шартта жарыктын толук чагылдыруучу бетке жасаган Басымы, жарыкты толук жутуучу бетке жасаган Басымынан эки эсе чоӊ болот. | ||
[[Category: 2-том]] | [[Category: 2-том]] | ||
05:07, 9 Апрель (Чын куран) 2024 -деги абалы
БАСЫМ – нерсенин бетинин аянтына тик аракет эткен күч.
S
F
P n = , мында Fn = F cos, F – күчтүн чоӊдугу, – бетке тургузулган тик сызык м-н күчтүн багытынын ортосундагы бурч, S – беттин аянты. Ал СИ системасында Паскаль (Па) бирдиги м-н ченелет: 1Па= 1H/м2. Иш жүзүндө башка бирдиктер да колдонулат: атмосфера (атм), 1атм=9,81·104Па; сым. мам. мм.=133,322 Па. Басымдын айрым түрлөрү: 1) Термодинамикалык Басым – белгилүү температурада газ молекулаларынын идиштин бетине жасаган аракети. 2) Статикалык Басым негизинен оордук күчүнүн жасаган аракети менен аныкталат (мисалы, жер бетиндеги басым 1 атм болсо, ал эми анын борборундагы басым 350 ГПага барабар). 3) Динамикалык Басым – уруучу толкундардан пайда болгон басым (мисалы, жарылгыч зат жарылганда айланасында толкундар пайда болуп, температура 10000° Кге, ал эми Басым 100 ГПага барабар болот). 4) Жарык Басымы – жарыктын ургаалдуулугунан башка, беттин чагылуу жөндөмдүүлүгүнө жараша болот. Бирдей шартта жарыктын толук чагылдыруучу бетке жасаган Басымы, жарыкты толук жутуучу бетке жасаган Басымынан эки эсе чоӊ болот.