ГЕЛЬМИНТТЕР

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
08:52, 20 Январь (Үчтүн айы) 2025 карата Dilde (талкуу | салымы) тарабынан жасалган версия
(айырма) ← Мурунку нускасы | Соңку нускасы (айырма) | Жаңыраак нускасы → (айырма)
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ГЕЛЬМИНТТЕР (гр. hеlmins, hеlminthos – курт) – адамда, жаныбарда ж-а өсүмдүктө гельминтоздорду козгоочу мите курттар. Гельминттердин 12 миӊден ашык түрү белгилүү. Аларга жалпак курттар, жумуру курттар же нематоддор, тикен курттар, муунак курттар кирет. Өөрчүү циклине жараша биогельминттер ж-а геогельминттер болуп бөлүнөт. Биогельминттер гельминттердин жумурткасы ж-а личинкасы аралык ээсинин – киши же жаныбар ж-а акыркы ээсинин организминде жетилет. Гельминттердин личинкасынын инвазия стадиясы (адамдын организминде мителик кылганга чейин) ээсинин организминен сырткары, демейде топуракта өтөт. Кишиге гельминттердин жумурткасы же личинкасы булганган тамак м-н жугат; кээ бир түрлөрүнүн личинкалары тери аркылуу (анкилостомиддердики) же курт-кумурска чакканда жугат. Гельминттер суткасына миӊдеген ж-а он миӊдеген жумуртка же личинка таштайт. Алар бүт жер бетине тарап, адамдын ден соолугуна, жаныбарларга ж-а өсүмдүктөргө зыян келтирет. Гельминттерди ж-а алар козгогон гельминтоздорду гельминтология изилдейт.