ВИШИ ӨКМӨТҮ

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
07:55, 30 Январь (Үчтүн айы) 2025 карата Temirkan (талкуу | салымы) тарабынан жасалган версия
(айырма) ← Мурунку нускасы | Соңку нускасы (айырма) | Жаңыраак нускасы → (айырма)
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ВИШИ́ ӨКМӨТҮ (1940–44) 2-дүйнөлүк согуштун учурунда француз өкмөтү жайгашкан Виши шаарынын атынан аталган. Франциянын жеңили­ши м-н 1940-жылы 22-июнда жарашууга кол кою­луп, Франциянын түндүк бөлүгү Париж м-н бирге фашисттер тарабынан оккупацияланган. Өл­көнүн калган бөлүгү көз карандысыздыгын шарттуу түрдө сактап калып, Виши шаары мамле­кеттин борборуна айланган. 10-июлда парламент бийликти маршал А. Ф. Петенге берген. Ошен­тип Үчүнчү республика өз жашоосун токтоткон. Франция территориясынын 1/3 бөлүгү бул өкмөттүн карамагында болгон. Петен өлкөнүн кыйрашынын негизги себеби катары демократиялык түзүлүштү күнөөлөп, өлкөнүн аталышындагы республика сөзүн колдонбой, өзүн «Француз мамлекетинин башчысы» деп жарыялаган. Бар­дык саясий партиялар таркатылган, профсоюз­дарга тыюу салынган. Үчүнчү республиканын көрүнүктүү мамлекеттик ишмерлери сот жообуна тар­тылган, 75 миң чет элдик еврейлер нацисттерге берилген. Тышкы саясатта Петен Германия м-н кызматташууга чакырган. 1944-жылы германиялык аскерлердин өлкөнүн аймагынан чегинүүсү м-н жоюлган.