ДУЗЕ

ДУ́ЗЕ Элеонора (3. 10. 1858, Италия, Вижевано – 21. 4. 1924, АКШ, Питсбург) – италиялык актриса. Атасы Алес­сандро Дузе Италиянын шаарларын кыдырып жүр­гөн чакан труппанын актёру болгон.

Дузе сахнада 4 жа­шынан ойной баштап, ал­гач Гюгонун «Четке кагыл­гандар» спектаклинен Ка­зеттанын ролун аткарган. 15 жашында Жульет­танын ролун зор ийгилик менен ойногон. Неа­полдогу Фьорентини театрынын сахнасында Те­реза Ракендин (Золянын повести боюнча, 1879) ролу Дузеге олуттуу атак алып келген. 1887-жылы өз труп­пасын уюштурган. Дузе Италияда көрүнүктүү ак­триса катары таанылган жана Батыш Европа, Түштүк Америка өлкөлөрүндө, Египетте гастрол­дору зор ийгилик менен өткөн. 1891–1892-жылдары жана 1908-жылы Россияда Дузенин өнөрүн орус маданиятынын көрүнүктүү ишмерлери А. П. Чехов, И. Е. Ре­пин, К. С. Станиславский, В. И. Немирович-Дан­ченко жана башкалар жогору баалашкан. Мыкты ролдо­ру: Маргарита Готье (Дюма-уулу, «Камелия кар­маган аял»), Сантуцца (Верга, «Айылдык ур­мат-сый»), Эмма (Жакоза, «Көңүлсүз сүйүшкөн­дөр»), графиня Евгения, Юлия (Праг, «Сүйгөн аял», «Үлгүлүү зайып») жана башкалар. Өмүрүнүн акырын­да орус адабияты жана искусствосу тууралуу жазган.

Ад.: Кугель А. Р. Театральные портреты. П.; М., 1923; Станиславский К. С. Моя жизнь в искусстве. Л., 1928. К. Зарлыкова.