ДҮРБҮ

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
05:07, 18 Апрель (Чын куран) 2025 карата Temirkan (талкуу | салымы) тарабынан жасалган версия
(айырма) ← Мурунку нускасы | Соңку нускасы (айырма) | Жаңыраак нускасы → (айырма)
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ДҮРБҮ , т у р н а б а й – алысты жакындатып көрсөтүүчү оптикалык прибор. 1609-жылы 20 эсе жакындатуучу Дүрбүнү Г. Галилей биринчи кураш­тырган ж-а астрономиялык изилдөөдө колдонгон. Гали­лейдин Дүрбүсүнөн сапаттуу Дүрбүнү И. Кеплер сунуш кылган (1611). Ал оптикалык октору жарыш

Призмалуу дүрбү: 1 – объектив; 2 – ай­лануучу система­нын призмасы; 3 – окуялар. Нурлар­дын багыты жебе­лер м-н көрсөтүл­гөн.

болгондой бириктирилген эки көрүү түтүгүнөн турат. Жөнөкөй Дүрбү объектив ж-а окулярдан ку­ралган. Анын негизги касиети – жакындатып, чоңойтуп ж-а ажыратып көрсөтүү. Ал Галилей Дүрбүсү, призмалуу Дүрбү, түнкү көрүү Дүрбүсү болуп бө­лүнөт. Галилей Дүрбүсүнүн фокус аралыгы оң, оку­лярыныкы терс болуп, нерселердин туура сүрөттөлүшүн берет. Кеплердин Дүрбүсү кеңири колдонулат. Азыркы Дүрбүлөр алыстагы нерсени 2–22 эсе жакындата алат. Аскер ишинде согуш талаасын байкоо, бутал арды чалгындоо, жөнөкөй бурчтук ченөөлөрдү жүргүзүү ж-а ара­лыкты аныктоо үчүн колдонулат.