ВЕБЕР Макс

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
10:52, 28 Май (Бугу) 2024 карата Temirkan (талкуу | салымы) тарабынан жасалган версия
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ВЕ́БЕР Макс (21.4.1864, Эрфурт – 14.6.1920, Мюнхен) – немец социологу, тарыхчы, экономист, юрист. А. Вебердин агасы. Негизги эмгектери: «Байыркы дүйнөнүн агрардык тарыхы», «Протестанттык этика жана капитализм руху», «Чарба жана коом». Батыш Европада капитализмдин пайда болушунда чечүүчү ролду протестантизмге ыйгарган. Вебердин методологиясы тарыхый процесстердин ой логикасынын констрлары – идеалдуу типтер теориясы. Анда тарыхы социалдык аракеттерге, жекече жүйөлөргө талдоо жүргүзүү аркылуу түшүнүү концепциясы турат. Вебер «идеалдуу 3 типтин теориялык модели» аркылуу саясий чөйрөдө мыйзамдуу үстөмдүк кылуунун үч түрүн көрсөткөн. 1-тиби – л е г а л д у у деп аталат, бул жеке адамдын бийлигине эмес, мыйзамдын күчүнө баш ийүүгө негизделген укуктук мамлекет. 2-тиби – с а л т т у у, ү р п - а д а т ч ы л, башкача айтканда илгертен келаткан тартиптин жана бийликтин ыйыктыгына негизделген патриархалдык мамлекет. 3-тиби – х а р и з м а л ы к. Башкаруучунун өзгөчө таланттуулугу, тегерегиндегилерге тикелей психологиялык-эмоциялык күчтүү таасир берүүчү сапаттарына – харизмага негизделген.