БЕРГ
БЕРГ Лев Семёнович [2(14).3.1876, Молдова, Бендеры – 24.12.1950, Ленинград)] – физикалык географ, биолог, СССР ИАнын академиги (1946; корреспондент-мүчө, 1928). РСФСРдин илимге эмгек сиңирген ишме-
ри (1934). Дүйнөгө белгилүү илимпоз энциклопедиячы. 1898-жылы Москва университетин бүтүргөн. 1916-жылдан Петербург университетинин физикалык география кафедрасында профессор, 1940– 50-жылдарда СССР география коомунун президенти. Лимнология, климатология, геоморфология, топурак таануу, палеогеография, ихтиология, география теориясы м-н тарыхы ж. б. илим тармактары боюнча 700дөн ашык эмгек жазган. Берг ландшафт таанууга негиз салып, В. В. Докучаевдин табигый зоналар жөнүндөгү идеясын өнүктүргөн. Батыш Сибирь көлдөрүн, Балкаш, Ысык-Көл, Севан, Арал деңизи, Ладога көлдөрүн ж. б. изилдөөлөрү м-н лимнология илимине салым кошкон. Берг Кыргызстанда 4 жолу (1903, 1906, 1928, 1930) болуп, Ысык-Көлдүн жаратылышын, климатын, гидрологиясын, өзгөчө балыктарын, Түркстан кырка тоосунун мөңгүлөрүн изилдеген. Ал башкарган экспедициялар Ысык-Көлдүн тереңдигин (эң тереңи 668 м, орточо тереңдиги 279 м), рельефин, термиясын, суу көлөмүн (1731 км3), анын тоңбоо себебин ж. б. кубулуштарын аныктаган, көлдүн батиметриялык 1-картасын түзгөн. Балыктары эндемиктер болгондуктан, Ысык-Көлдү жеке ихтиологиялык бөлүк деп караган. Анын сунушу боюнча Ысык-Көлгө, Кыргызстандын башка сууларына жаян (сом), каңылтыр (тыран) ж. б. коё берилген. СССР Мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты (1951), 2 орден, 2 медаль м-н сыйланган.
Эмг.: Избранные труды. Т. 1–5, М. 1956–1962.
Ад.: Памяти академика Л. С. Берга. М.; Л., 1955; «Изв. Кирг. филиала Всесоюзн. геогр. общества». 1963, в. 4 (выпуск посвящен акад. Л. С. Бергу).