ЖУСУЕВ
ЖУСУЕВ Сооронбай (15. 5. 1925-жылы туулган, Ош облусу, Кара-Кулжа району, Кызыл-Жар айылы) – акын, Кыргыз эл акыны (1981), Кыргыз Эл Баатыры (2007), КРдин Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты (1998). Ош мамлекеттик мугалимдер институтун (1949), Москвадагы Горький атындагы адабият институтун (1956) бүтүргөн. Улуу Ата Мекендик согушка катышкан (1942–45). Совет райондук «Коммунизм үчүн» гезитинде жооптуу секретарь (1947–49), Ош облустук «Ленин жолу» гезитинин редакциясында бөлүм башчы (1949–51), «Ала-Тоо» журналынын башкы редактору (1957–59), «Чалкан» журналында жооптуу секретарь (1960–86), Кыргызстан жазуучулар союзунда адабий кеңешчи болуп иштеген. Адабий ишмердигин 1943-жылы согушта жүргөндө эле ыр жазуу м-н баштаган. Анын «Алдыга жүргүн, кыргыздар!», «Биз жеңишчил», «Жаркынга» деген ырлары «Советтик
К ыргызстан» (азыркы «Кыргыз Туусу») гезитинин 1943–44-жылдардагы сандарына жарыяланган. 1950-жылы анын «Эмгек күүсү» биринчи ыр жыйнагы, кийин «Чындык менен ыр» (1952), «Өмүр жазы» (1955), «Сүйүү менен ишенич» (1956) деген жыйнактары чыккан. «Жылдыздуу тоолор» (1963), «Акын жүрөгү» (1965), «Көңүл күүлөрү» (1967), «Түрмөк булуттар» (1969), «Дабан» (1971), «Алтын чынар» (1973), «Тандалмалар» (1975) ыр ж-а поэма жыйнактары, «Кызыл күн» (1968) прозалык чыгармалары бар. Акындын ыр китептери орус, казак, өзбек, украин, азербайжан, тажик тилдеринде басылган. Анын калеминен жаралган «Үмүт», «Тирүүлөргө», «Чагылган», «Кызыл дептер», «Ак Мактым», «Ак Саткын», «Раззаков баяны» аттуу дастандары, ыр м-н жазылган «Курманжан датка» аттуу романы – акындын чыгармачылык чоң жемиши. Жусуевдин ырларына образдуулук, мазмундуулук, эмоциялуулук мүнөздүү. Анын 70тен ашык ырына композиторлор ж-а обончулар музыка жазышкан. 2003-жылы жаралган «Канат менен Зарина» дастаны орус, тажик, өзбек, кытай ж. б. тилдерде жарык көрдү. Шекспир, Пушкин, Лермонтов, Шевченко, Абай, Мактымкули, Исаакян, Омар Хайям, Маяковский, Есенин, Гамзатов, Кулиев ж. б. акындардын ырларын чебер которгон. 2002– 05-жылдарда Жусуевдин «Орус ырлары», «Казак ырлары» поэзия антологиясы, «Сөз кудурети» (2007) аттуу китеби жарык көрдү. Ош облусундагы Кара- Кулжа районунун Жар-Ооз кыштагындагы орто мектепке Жусуевдин ысмы берилген. Бүткүл дүйнөлүк интеллектуалдык менчик уюмунун алтын медалы, ошондой эле I даражадагы Улуу Ата Мекендик согуш, III даражадагы Манас ордендери, «Даңк» медалы м-н сыйланган.
Ж. Медералиева.