ГЕКСАМЕТИЛЕНДИАМИН

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
10:32, 16 Январь (Үчтүн айы) 2025 карата Dilde (талкуу | салымы) тарабынан жасалган версия
(айырма) ← Мурунку нускасы | Соңку нускасы (айырма) | Жаңыраак нускасы → (айырма)
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ГЕКСАМЕТИЛЕНДИАМИ́Н, 1,6-д и а м и н о г е к с а н, NН2(СН2)6NH2 — түссүз кристалл түрүндөгү органикалык бирикме. Молекулалык салмагы 116,2, эрүү t 42°С, кайноо t 204 – 205°С. Нымдуу абада түтөйт, көмүртектин кош оксидин өзүнө жакшы сиӊирет. Суу, спирт, эфир, бензол ж. б. органикалык эриткичтерде жакшы эрийт. Гексаметилендиаминдин амин тобу башка функциялык топторго оӊой алмашат. Органикалык ж-а органикалык эмес кислоталар м-н туздарды пайда кылат. Эки негиздүү кислоталар, альдегиддер ж-а кетондор м-н конденсация ж-а поликонденсация реакциясына кирет; органикалык кислоталар м-н кошуп ысытканда амиддер пайда болот. Ушул реакциянын негизинде андан баалуу полимерлер – полиамиддер алынат. Өндүрүштө адипин кислотасынын динитрилин басым алдында катализдик гидрлөөдөн алынат. Гексаметилендиамин полиамид булаларын, полиуретандарды алууда кеӊири колдонулат. Териге, дем алуу жолдоруна, көздүн былжыр челине күчтүү таасир тийгүү менен ден соолукка зыяны бар.