БАНГКОК

БАНГКОК - Таиланд мамлекетинин борбор шаары. Калкы 6,7 млн (2005; агломерациясын­да 9,0 млн). Түш. Кытай деңизинин Сиам булу­ңунан 30 км, Чаупхрая (Менам д-нын куйма­сы) боюнда жайгашкан. Өлкөнүн негизги деңиз

Шаардын деңиз жак жээги.

ж-а дарыя порту (жылына 50 млн т жүк та­шылат). Жолдор тоому. Эларалык аэропорту бар. 16-к-дагы кыштактын ордуна 1782-ж. Пья Чакри (Рама I деген ат м-н такка отурган) тара­бынан негизделген. Тайлар Крунг-Тхеп («Периш­телер шаары») деп аташкан. 18-к-дын аягынан ири соода ж-а маданий бор­борго айланган. Рама II (1809-24) ж-а Рама III (1824-51) бийликте турган мезгилде көптөгөн будда храмдары (ваттар), мектептер, китепка­налар, ооруканалар ж-а каналдар курулган. Шаардын жаңы көрүнүшү Рама IV (1851-68) ж-а Рама V Чулалонгкорндун (1868-1910) ту­шунда түзүлгөн. Алар шаарды жашылданды­рып, жолдор түйүнүн курдурткан. 1900-ж. 1-те­миржол ишке киришкен. Улуттук зодчийлик­тин эстелиги болгон 400гө жакын монастырлар (ваттар) бар. Дарыянын оң жээгинде, Арун ва­тында («Күн чыгыш» храмы) бийикт. 74 м бол­гон, фарфордун кесектери м-н кооздолгон муна­ра сыяктуу силуэт (ыйык Меру тоосунун өзү) - борбордун арх-ралык символу. Ал эми дарыя­нын сол жээги - тарыхый бөлүгү (Раттанако­син) королдор сарайын, храмдарды (а. и. Пхра­кэу ваты же «Зымырыт будда» храмы, 15-к.) камтыйт. Чакри король династиясынын коло­дон жасалган скульптуралары Пхракэу ватын­да жайгашып, галереянын дубал тосмолору «Рамаяна» темасында кооздолгон. Пхо ватын­да Будданын алтындын буусуна кармалган 45 метрлик (жаткан) статуясы (19-к.) бар. Пхут­тхаисаван храмындагы алтарь Будданын коло­дон жасалган скульптурасы (13-к.) ж-а дубал­га тартылган живопись (18-к.) м-н кооздолгон. О. эле 18-19-к-дагы храм ж-а сарай курулушта­ры, Чакри король сарай комплекси (Махапра­сат, 18-к-дын башы - 20-к.), Сиамда монумен­талдык эстеликтер (король Чулалонгкорндун атка мингизилген) сакталган. Улуттар үйү (20-к.), отеллдер, 20дан ашык ил. коомдук ассоциа­циялар, ил.-из. ин-ттар (а. и. Король ин-ту, 1933, ж. б.), улуттук китепкана, музейлер, 19-к-дын турак-жайлары, сүрөт галереясы, улуттук театр, планетарий, зоопарк, парк бар. Ботан. бак экс­позициясы уюшулган. Б-до - Азия оюндары (1966, 1978, 1998) өткөрүлүп турат. Б. - өлкөнүн финансы ж-а өнөржай борбору. Нефть ажыр­туу, жыгаччылык, хим., фармацевтика, электр­тех., кагаз, металл иштетүү, күрүч актоочу өнөржайлары иштейт. Автомобиль чогултулат. Кеме верфи бар. Көркөм колөнөрчүлүк (күмүш, жыгач, карапа буюмдар) өнүккөн.