БЕШ-ТАШ ШААР КАЛДЫГЫ
БЕШ-ТАШ ШААР КАЛДЫГЫ – 10–12-кылымдарга таандык шаардын урандысы. Талас облусунун Талас районундагы Беш-Таш капчыгайында жайгашкан. Археологиялык табылгалары боюнча Беш-Таш шаар калдыгы 3кө бөлүнөт. 1-шаар калдыгы Козучак айылынан 0,7 км түштүктө жайгашып, 120x165 м аянтты ээлейт. Шаарды курчаган дубалдын бийиктиги 3 м. Дубалдары мунара м-н бекемделген. Түштүк-чыгыш ж-а түндүк-чыгыш жагында эки дарбаза курулган. Чыгыш бурчунда 36x50 м аянтта цитадель жайгашкан. 2-шаар калдыгы 2 бөлүктөн турат. Курчалган бөлүгү тик бурчтуу планда. Дарбазасы чыгыш бөлүгүндө. Түштүк-чыгыш бөлүгүндө 10x12 м келген курулуштун изи билинет. Түндүк-батыш жагында тереңдиги 1,5 мге жеткен атайын казылган чуңкурлар бар. Алардын эмнеге кызмат кылганы белгисиз. Дубалдын түндүк ж-а түштүк сыртында аң казылган. Андан табылган карапалардын сыныктары 1-шаар калдыгынан табылган материалдарга окшош. 3-шаарча 2-шаарчадан 12 км алыстыкта жайгашып, чарчы формадагы 2 бөлүктөн турат. Сырткы бөлүгү 45x45 м. Ички бөлүгү 25x25 м. Сырткы бөлүгүндөгү маданий катмар 0,4 м, ички бөлүгүндөгү маданий катмар 0,6 м. Беш-Таш шаар калдыгынын бардык бөлүктөрүнөн карапа сыныктары табылган.