ДЕКАЛИН

ДЕКАЛИ́Н , д е к а г и д р о н а ф т а л и н, С Н – кескин жыттуу, түссүз суюктук. Мол. салм. 135,25. Д. циклдердин өз ара жайланышы м-н айырмаланган цис­ж-а транс-изомерлерден ту­рат. Цис-формасы 43,3°Сде эрип, 194,6°Сде кай­найт; транс-формасы 31,5°Сде б. эрип, 185,5°Сде кайнайт. Транс-Д. бир кыйла туруктуу. Техни­када Д-дин 60% цис-, 40% транс-формада бо­лот. Д. сууда эрибейт; муздак ж-а ысытылган уксус к-тасында, метил ж-а этил спирттеринде начар, эфирде, хлороформдо жакшы ээрийт. Д. ж-а анын гомологдору нефтинин курамында кездешет. Өндүрүштө Д. изомерлердин аралаш­масы түрүндө нафталинди Ni, Pt MoS₃ м-н 100– 400°Сде катализдик гидрогендөө м-н алынат.
Кадимки темп-рада суусуз АlCl₃түн катышуусун­да цис-Д. транс-Д-ге айланат. Көпчүлүк орг. би­рикмелер ж-а полимерлер үчүн жакшы эриткич. Ал күйүүчү майлардын аралашмасын, лак, жа­салма чайыр алууда колдонулат.