ДАН КУУРАЙ
ДАН КУУРАЙ (Idaeobatus Fоc he) – роза гүлдүүлөр тукумундагы өсүмдүк. Бийиктиги 1–3 м. Тамыры көп жылдык, сабагы бир ж-а эки жылдык. Жалбырагы канат сымал, үчтөн жайгашат. Гүлү кош жыныстуу, өӊү ак, топ гүл. Мөмөсү кызыл, сары ж-а кочкул кызыл. Дан куурайдын 120дай түрү бар. Азия, Америка ж-а Европанын субтропик бөлүгүндө өсөт. Жапайы түрү Кыргызстандын Ош, Нарын облустарында, Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрүнүн капчыгайларында өсөт. Эгилме түрү ысыкка чыдамсыз, нымчыл келет. Мөмөсү даамдуу, ширелүү жемиш, күлгүн кызыл, жыттуу. Жылына эки жолу түшүм берчү сорттору бар. Жемишинен кыям, компот, шире даярдалат. Мөмөсүндө антибиотик бар. Дарылыкка колдонулат. Курамында 5,7–11,5% кант, 1–2% органикалык кислота, 9,1–44 мг С витамини ж-а жыттуу заттар бар. 1 га жерден 10 тдай түшүм алынат. Кыргызстанда Барнаул, Кузьмин, Мальборо, Калининград, Со-
вет, Висхуна ж. б. сорттору эгилет. Илдеттери: антракноз, өсүмдүк даты, боз чирик, жалбырак бүрүшү. Зыянкечтери: дан куурай коӊузу, дан куурай, кожогат шиш тумшугу.
Ад.: Культура малины. Краснодар. 1982; Казаков И. В. и др. Малина. М. 1982.
К. Тургунбаев.