ДЕЛОС СОЮЗУ
ДЕЛО́С СОЮЗУ , А ф и н ы л ы к б и р и н ч и д е ӊ и з с о ю з у – Байыркы Грекияда деӊиз жээгиндеги шаарлар м-н Эгей деӊизиндеги аралдардын союзу, Афинынын гегемониясы м-н б. з. ч. 478/477 – 404-жылдарда түзүлгөн. Грек-перс согуштарынын (500–449) убагында персиялык Ахемениддер державасына каршы чогуу күрөшүү үчүн грек полистеринин бирикмеси катары пайда болгон. Союздун мүчөлөрү Делос аралында чогулушкан. Аны чындыгында афинылыктар башкарып, согуш иштерине жетекчилик кылган, акчалай жыйымдардын (форостун) өлчөмүн аныктап, аларды бөлүштүргөн. Делос союзунун гүлдөп турган убагында анын курамында 200дөй шаар болгон. 454–453-жылдарда афинылыктар Делос союзунун казынасын Афиныга алып келишкен. Ушундан кийин Афины өкмөтү казынаны өз билгениндей жумшай баштаган. Афины ал түгүл союздаш шаарлардын ички иштерине да улам чечкиндүүлүк м-н кийлигишип, өзүнө оӊтойлуу тартип орноткон, афинылык тыйынды бардык союздаштар колдонууга милдеттендирилген. Ошентип Делос союзу Афины деӊиз державасына айланган. Бирок Пелопоннес согушунун убагында союздаштар Делос союзунан массалык түрдө чыга башташкан. Согушта жеӊилген Афины спарталыктардын ж-а алардын союздаштарынын талабы м-н 404-жылы Делос союзун жоюуга мажбур болгон.