ДИРИЛДӨӨ

ДИРИЛДӨӨ , т и т и р ө ө, в и б р а ц и я (лат. vibratio – термелүү, титирөө) – мех. термелүү. Д-нүн техникада (машина, механизм, курулуш ж. б-да) пайдалуу ж-а зыяндуу жактары бар. П а й д а л у у Д. атайын дирилдеткичтин жар­дамы м-н аракетке келет ж-а курулуш тарма­гында (дирилдеткич машинада), о. эле ар кан­дай технол. операцияларды аткарууда колдо­нулат. Д-нүн төмөнкүдөй түрлөрү бар: д и н а­м и к а л ы к ж е к ү ч т ү к, эгер сырткы термелүүчү күчтөр же күчтүн моменти дирилдеп жаткан системага көз карандысыз болсо; к и­н е м а т и к а л ы к, системанын бир же бир нече жерин дирилдетүү үчүн термелүүнүн сырт­тан берилиши; п а р а м е т р д и к, система­нын Д-сү бир же бир нече параметрлердин (мис., катуулук коэфф-и, инерция моменти, каршы­лык коэфф-и) маанисинин өзгөрүшүнө байла­ныштуу; өздүк же автотермелүү, туруктуу бу­лактан энергия алуу м-н аракетке келет. Д-чү курулмаларда көбүнчө биринчи эки принцип колдонулат. Д. жыштыгына жараша анын организмге тийгизген таасири пайдалуу да, зы­яндуу да болушу мүмкүн. З ы я н д у у Д. транспорт каражаттарынын кыймылдаткычы­нын, турбинанын иштешинин негизинде пайда болуп, алардын иштөө режимин бузат, иштен чыгарат. Аны болтурбоо үчүн ар кандай чара­лар колдонулат.