ДУНГАН МУЗЫКАСЫ
ДУНГАН МУЗЫКАСЫ – дунган калкынын музыкасы. Дунган музыкасы бир үндүүлүгү, шаттуулугу, обондуулугу, ыргагынын жана өлчөмүнүн эркиндиги менен айырмаланат. Элдик музыкалык аспаптары: михузы, эрхузы, сыхузы (кыл аспап), «ди», «щё» (үйлөмө аспап), санщянцзы, пиба, ёнчин, кучянзы (чертме аспап), вазы (урма аспап). Ырчылар музкалык аспаптын коштоосу менен аткарат. Дунгандар ырды эне тилинин фонетикалык өзгөчөлүгүнө байланыштуу басыңкы үн менен ырдайт. «Нанчо данфи», «Мынчжано» сыяктуу эски ырлары бүгүнкү күнгө чейин ырдалат. Октябрь революциясынан мурун Пишпек уездинде Щинин Гасыр, Ля Ягэзы, Янсуй, Исмаз, Чжупи Давуз сыяктуу аспаптык музыканы мыкты аткаруучулар болгон. Чжан Сумаз бир нече аспапта ойногон. Анын баласы Чжан Гашим Кыргыз мамлекеттик филармониясындагы дунган ансамблине жетекчилик кылган. 1930-жылдан Алматыда музыкалык аспаптын чебер аткаруучусу Машанло Сыдзюзынын ысмы белгилүү. Кыргызстан (Кыргыз ССР эл артисти Х. Мухтаров) менен Казакстанда (СССР композиторлор союзунун мүчөсү, Алматы консерваториясынын доценти Б. Баякунов жана башкалар) музыкалык жогорку билими бар бир катар профессионал музыканттар иштешкен. Республикадагы дунган калкынын туңгуч композитору, Кыргыз Республикасынын эл артисти Есен Исмаилов «Чунтян», «Есен-Д» эстрадалык топторун жетектеп, ырларын тартуулап келүүдө.
