ЖАНЫШТАР
ЖАНЫШТАР , ч а м у с т а р, б у й в о л д о р (Bubalus) – көңдөй мүйүздүү сүт эмүүчүлөрдүн жакын уруулары. Көбүнчө 2 урууну (азия ж-а африка жаныштары) бириктирет. Дене узундугу 100–290 см, куйругу 15–90 см, бийиктиги 62–180 см, салмагы 150–1200 кг. Башы чоң, моюну кыска, бутта-
ры жоон ири жаныбар. Эркеги ургаачысынан чоң, мүйүзү да узунураак, жүнү кара күрөң же каралжын. Азия жаныштары Түштүк ж-а Түштүк- Чыгыш Азияда жашайт. Көбүнчө калың токойлорду, саздуу жерлерди байырлайт, сууда жакшы сүзөт. Африка жанышы Сахарадан түштүктү карай түрдүү ландшафтты (кургак саваннадан тропик токойлоруна чейин) мекендейт. Негизинен өсүмдүк жалбырагы, бутагы, мөмөлөрү, чөп, суу өсүмдүктөрү м-н азыктанат. Жупташып же чоң топ түзүп (кээде 2000ге чейин) жүрүшөт. 25–30 жыл жашашат. Колго үйрөтүлгөн породалары бүт дүйнөгө таралган. Жаныштар оор жүк ташуу ж-а сүт алуу үчүн пайдаланылат. Азия жанышынын жапайы популяциясы азайып кеткен. Жаныштардын бардык түрү ТКЭСтин Кызыл китебине катталган.