ЖЫЛКЫ ЧАРБАСЫ
ЖЫЛКЫ ЧАРБАСЫ – мал чарба тармагы. Жылкы чарбасында жылкынын негизги 3 тиби (минги, чегилме, оор жүкчүл) пайдаланылат. Жылкы чарбасы калкты эт, сүт, тери ж-а унаа м-н камсыз кылуучу маанилүү тармак болуп саналат. Жылкы породалары айрыкча 18–19-кылымда көп чыгарылган. Азыр б и р к а т а р өлкөлөрдө жылкы айыл чарба жумуштарына ж-а күч унаа катары али да кеңири пайдаланылат. Ат спортун ж-а туризмди өнүктүрүүдө мыкты жылкы породаларын көбөйтүү айрыкча мааниге ээ. Асыл тукумдаштыруу ишин пландуу жүргүзүүнүн натыйжасында күлүк (учкаяк), чыдамкай, күчтүү, сымбаттуу жылкылар көбөйүп, ат спортунун классикалык түрлөрү боюнча эл аралык, олимпиялык оюндарда жакшы натыйжалар жаралууда. Бээнин сүтүнөн дарылык касиети бар кымыз ачытылат. КРде айыл чаврбаны реформалоонун ж-а базар экономикасынын шарттарына ылайык жылкы чарбасы жеке менчик дыйкан чарбаларында өнүгүүдө. Кыргызстанда бардыгы 347 миңден ашык жылкы бар. Анын 14%и асыл тукумдуу болуп эсептелет. Өлкөдө жылкынын таза кандуу минги, минги-чегилме, жаңы кыргыз жылкысы, дон, орлов ж-а орус таскакчыл породалары өстүрүлөт. Породалык багытында кыргыз жаңы жылкылары 92%ти түзөт. Кыргыз жаңы жылкысы Кыргызстандагы жергиликтүү кыргыз жылкысы м-н дон ж-а талаа асыл тукум минги жылкысын аргындаштыруудан чыгарылган. Жылкы тукумун өркүндөтүү ж-а жакшыртуу боюнча республикада 34 чарба иштейт (2007). Алар – Нарын, Талас, Ысык- Көл ж-а Ноокат мамлекеттик асыл тукум заводдору, ипподромдор, кооперативдер, жеке менчик асыл тукум чарбалары ж-а асыл тукум фермалар. Асыл тукумдаштыруу иши Кыргызстандын кескин континеттик климатына ж-а бийик тоо шартында пайдалануу үчүн турпаты келишимдүү, чымыр жылкы чыгарууга багытталган. Өлкөбүздө асыл тукум жылкы чарбасын өнүктүрүү максатында Кыргыз Өкмөтү 2003-ж. атайын токтом м-н «Кыргыз Республикасында 2010-жылга чейин жылкы чарбасын өнүктүрүү программасын» кабыл алып, асыл тукум жылкы заводдоруна колдоо көрсөтүлүүдө. КРде жылкы сарбасы боюнча илимий иштер А. Дүйшеев атындагы . Кыргызстан мал чарба, ветеринария ж-а жайыт ИИИде ж-а К. И. Скрябин атындагы . КАУнун жеке зоотехния кафедрасында жүргүзүлөт.