БОГДО-ГЭГЭН

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
04:05, 24 Апрель (Чын куран) 2024 карата Temirkan (талкуу | салымы) (Temirkan moved page БОГДО-Г to БОГДО-ГЭГЭН) тарабынан жасалган версия
(айырма) ← Мурунку нускасы | Соңку нускасы (айырма) | Жаңыраак нускасы → (айырма)
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

БО́ГДО-ГЭГЭН (монголчо богдо – өтө касиеттүү, ыйык; гэгэн – жарык) – Монголиядагы лама чиркөө башчысына ыйгарылуучу наам. Ламаизм дини үстөмдүк кылган мезгилде, 17-кылымдын орто ченинде жогорку лама иерархы тарабынан кабыл алынган. 1641-жылы Ундур-гэгэн (1635–1724) биринчи Богдо-гэгэн болуп жарыяланган. Тышкы Монголия автономия болуп турган учурда (1911–19) акыркы сегизинчи Богдо-гэгэн Чжемцзундамба-хутухта (1870–1924) анын теократиялык башкаруучусу болгон. Монгол элдик революциясынан (1921) кийин анын укугуна чек коюлган (чечүүчү роль элдик өкмөттүн колунда болгон). 1924-жылы Чжемцзундамба-хутухта Богдо-гэгэн өлгөндөн кийин Монголия Эл Республикасы болуп жарыяланган.